Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS Κυριακή 21 ΜΑΪΟΥ 2017 :
~ Στο αγιάζι της ενημέρωσης .... ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ....για όλους μας !!!!
~ Μελίζεται και διαμερίζεται ο Αμνός του Θεού, ο μελιζόμενος και μη διαιρούμενος, ο πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανόμενος, αλλά τους μετέχοντας αγιάζων.
~ http://www.agiooros.net .- /
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΜΥΝΗΜΑΤΑ :
Ποτέ δεν μπορείς να πεις ότι "σε αγάπησα". Δηλαδή υπήρξε κάποια χρονική στιγμή που σ'αγαπούσα αλλά τώρα δεν σ'αγαπώ.
--------------------------
Η αγάπη δεν μπορεί να γίνει κάτι το παρελθοντικό.
--------------------------
Εάν νιώθουμε έτσι μάλλον δεν αγαπήσαμε· ίσως νοιαστήκαμε, ίσως ποθήσαμε, ίσως ερωτευτήκαμε, όμως δεν αγαπήσαμε.
Η αγάπη είναι κάτι το διαρκές "ουδέποτε εκπίπτει" όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος.
--------------------------
Είναι τραγικό να χρησιμοποιούμε την θεϊκή έννοια της αγάπης τόσο εύκολα εκφράζοντας τις πιο πολλές φορές τις προσδοκίες που έχουμε από τον άλλον.
--------------------------
Όταν κάποιο "σ'αγαπώ" μας γίνει παρελθόν σημαίνει δεν είχε αγάπη.
(Αυτή είναι η αλήθεια όσο σκληρή κι αν είναι για όλους μας).
--------------------------
Ένα λαϊκό τραγούδι λέγει, "σε αγάπησα στον μέγιστο βαθμό", αυτό δείχνει μια βαθιά άγνοια περί του βιωμάτος της γνήσιας αγάπης. Αποδεικνύει την εμπαθή προσέγγιση του ανθρώπου προς τον άλλον άνθρωπο. Το "σ'αγαπώ" του στιχουργού σήμαινει: προσδοκώ από σένα σαρκική ικανοποίηση, οικονομική-συναισθηματική στήριξη, επιβεβαίωση των "θέλω" μου, ανταπόκριση.
--------------------------
Είναι φοβερό το πόσο εύκολα και συστηματικά διαστρέφουμε τον όρο της αγάπης και από μία συνεχή κατάσταση δοσίματος,ανιδιοτέλειας και θυσίας την μεταστρέφουμε σε ένα ιδιοτελές άρπαγμα πόθων και απαιτήσεων.
--------------------------
Απόδειξη των παραπάνω είναι το πόσο εύκολα εκπίπτει η "αγάπη" μας, πόσο εύκολα κάποιος αγαπημένος μας γίνεται μισητός. Και όχι μόνο αυτό αλλά έχουμε την πλάνη να διαλαλούμε εδώ και εκεί ότι εμείς τον "αγαπήσαμε" αλλά αυτός δεν μας αγάπησε και είναι ο υπαίτιος του χωρισμού μας, της ρήξης μας, της σύγκρουσής μας. Για άλλη μια φορά δείχνουμε ότι τοποθετούμαστε λάθος στις σχέσεις μας.
Δεν αγαπώ επειδή θα με αγαπήσουν, ή δεν αφήνω την αγάπη επειδή δεν με αγαπούν.
Δεν φταεί ο άλλος για το ότι δεν τον αγαπώ πλέον. Ο άλλος είναι αυτός που είναι. Εγώ είμαι ο υπεύθυνος για το πώς νιώθω. Δεν έχω την τόλμη όμως να παραδεχτώ ότι δεν τον αγάπησα ποτέ. Απλά τον ποθούσα, τον ήθελα για να συμπληρώσει το συναισθηματικό κενό που είχα στην ζωή μου, ένιωθα μαζί του καλά. Άλλο αυτό όμως και άλλο η αγάπη.
--------------------------
Ο άλλος πολλές φορές αντιμετωπίζεται ως ένα πρόσωπο που θα μπορούσε να γίνει κάποιος οπαδός του ειδώλου μου. Εάν όμως ο άλλος δεν με προσκυνά, δεν με νταντεύει, δεν μου κάνει τα χατίρια, τότε και η δική μου "αγάπη" πάει στα αζήτητα.
--------------------------
Δεν είναι λοιπόν το θέμα ότι κάποτε αγαπήσαμε κάποιον και προδοθήκαμε, αλλά ότι δεν αγαπήσαμε και ίσως προδόθηκαν οι προσδοκίες μας, πληγώθηκε το αυτοείδωλό μας...και αυτό δεν μπορεί να το σηκώσει το "εγώ" μας.
Υ.Γ. οι περισσότεροι άνθρωποι που νιώθουν απογοητευμένοι με τους άλλους είναι διότι δεν βρήκανε ανθρώπους για να τους ανανγωρίσουν, να αναγνωρίσουν τον αψεγάδιαστο εαυτό που κτίσανε μέσα τους.
π. Παύλος Παπαδόπουλος
«Ο διεφθαρμένος βίος γίνεται εμπόδιο στην ακριβή γνώση των μεγάλων αληθειών της πίστεως».
Αγ. Ιω. Χρυσόστομος
Τι ωραία είναι αυτά τα πρέπει...
-----------------------
Πρέπει να δίνεις, αν θέλεις να έχεις!
Πρέπει να θυσιάζεις, αν θέλεις να αποχτήσεις!
Πρέπει να σιωπάς, αν θέλεις να ακούγεσαι!
Πρέπει να ταπεινώνεσαι, αν θέλεις να υψωθείς!
Πρέπει να χάσεις, για να κερδίσεις!
Πρέπει να αδειάσεις, αν θέλεις να γεμίσεις!
Πρέπει να υποχωρείς, αν θέλεις να προχωρήσεις!
Πρέπει να μάθεις νά άκούς, αν θέλεις να σέ υπολογίζουν!
Πρέπει να πεθάνεις, αν θέλεις να ζήσεις!
Πρέπει να μάθεις να πεινάς, αν θέλεις να άπολαμβάνεις!
Πρέπει να πονέσεις, αν θέλεις να γιατρευτείς!
Πρέπει να μάθεις νά χάνεις, αν θέλεις να νικάς!
Πρέπει να μπορείς νά κλαίς, αν θέλεις να μπορείς να παρηγορήσεις.
Περιοδικό "Τα κρίνα"
~* Οι θλίψεις και οι στενοχώριες θανατώνουν τα πάθη. Η ανάπαυση τα τρέφει!
Ὁ διάβολος ἀφοῦ μᾶς πείσει νά καταργήσουμε,
α) τήν ἀδιάλειπτη καρδιακή προσευχή, καί
β) τόν κανόνα, πού μᾶς ἔχει βάλει ὁ πνευματικός μας, μᾶς ρίχνει ἀπό τό κακό στό χειρότερο!
142. Ἡ γενναιότητα τῆς καρδιᾶς ἀποκτᾶται ἀπό τήν πολλή πίστη στό Θεό καί ἡ πίστη ἀπό τήν ταπεινή καρδιά!
143. Ὁ δειλός ἄνθρωπος νοσεῖ:
α) ἀπό τή φιλοσωματία, καί
β) ἀπό τήν ὀλιγοπιστία. Ὅποιος νικάει αὐτά τά δύο, ἀληθινά πιστεύει στό Θεό!
144. Ἡ παρρησία πρός τό Θεό ἀποκτᾶται ἀπό τήν καλή συνείδηση καί τά ἔργα τῆς ἀρετῆς!
145. Τό νά σιωπᾶς πάντοτε γίνεται ἤ γιά τή δόξα τῶν ἀνθρώπων ἤ ἀπό τό ζῆλο τῆς ἀρετῆς ἤ ἀπό τό ὅτι ἔχεις κάποια Θεία ἐργασία στήν καρδά σου!
146. Ὁ Θεός καί οἱ ἄγγελοι χαίρουν στίς θλίψεις καί στενοχώριες μας, ὁ δέ διάβολος στίς ἀναπαύσεις μας. Καταφρονοῦμε τό Θεό, ὅταν καταφρονοῦμε τίς θλίψεις καί στενοχώριες, διότι αὐτές εἶναι οἱ αιτίες τῆς ἀρετῆς!
147. Οἱ θλίψεις καί στενοχώριες θανατώνουν τά πάθη. Ἡ ἀνάπαυση τά τρέφει!
148. Τρέφεται μέ μέλι ὁ Χριστιανός, πού ἀσχολεῖται μέρα καί νύχτα μέ τή μελέτη τῶν Θείων Γραφῶν καί μέ προσευχές!
149. Ὅποιος ἐπιμένει στίς προσευχές ἀγρυπνώντας, ἐργάζεται ἔργο ἀγγέλων καί ἀξιώνεται παρά Θεοῦ μεγάλων χαρισμάτων!
150. Θά ἤσουν πάντοτε στίς ἀγκάλες τοῦ γλυκύτατου Ἰησοῦ μας, ἄν ἔκαμνες ἡ ἐργασία τῆς μέρας νά εἶναι σύμφωνη μέ τήν ἐργασία τῆς νύχτας. Μή σκορπίζεις τή μέρα ὅ,τι μέ πολύ κόπο συνάζεις μέ τίς προσευχές τη νύχτα!
*** Πρώτα να γίνεται η εξομολόγηση και έπειτα η Θεία Κοινωνία
** Λόγοι Πνευματικοί
*** Η πνευματική άνοδος δεν είναι ακίνδυνος!
*** Τελικά, με τα Όνειρα τι γίνεται;
*** Ο θάνατος ως αίσθημα απώλειας.
*** Λόγοι και νουθεσίες σοφών ανθρώπων.
*** Άγιος Νεκτάριος: Τίποτα να μην σας απελπίζει!
*** Γέροντας Παΐσιος: Με τη γκρίνια είναι σαν να καταριέται ο ίδιος ο άνθρωπος τον εαυτό του!
*** Όταν οι ηθικοί άνθρωποι γίνονται σκληροί, αποδεικνύουν ότι δεν είναι χριστιανοί.
π. Παύλος Παπαδόπουλος
~Κοιτούσες επίμονα με πάθος και πόθο φαντασίωσης το κόκκινο τριαντάφυλλο. Κάτι σου θύμιζε, κάτι συμβόλιζε μέσα σου. Άνθιζε η ματιά σου. Χιλιάδες μυρωδιές στην καρδιά σου. Όμως σε αυτή την μέθη ξέχασες να κοιτάξεις ότι όλη αυτή η ομορφιά κρεμόταν πάνω σ" ενα αγκάθινο κορμί. Πληγές, απώλειες, δάκρυα και ματωμένα βράδια.
Κοιτούσες μονάχα εκείνο που ήθελες και όχι αυτό που υπήρχε.
Γιατί εάν το έβλεπες όπως είναι, θα ήξερες ότι έχει και αγκάθια που πληγώνουν…
π. Λίβυος
Χαράλαμπος Παπαδόπουλος
Η χριστιανική ζωή φέρνει πάντα αντίδραση στην κοσμική νοοτροπία.
--------------------------
Εάν κάποιος προσπαθεί να ζήσει Χριστομίμητα φέρνει αντίδραση στους άλλους. Όχι γιατί είναι κάτι το κακό, αλλά είναι κάτι το οποίο τους ελέγχει. Ελέγχει την αμαρτία τους.
--------------------------
Εσύ μπορεί ποτέ να μην τους ελέγξεις, όμως η παρουσία σου και μόνο πληροφορεί τις ψυχές τους.
--------------------------
Ειδικά εκείνες τις στιγμές λοιπόν κατα τις οποίες οι άνθρωποι σε απαξιώνουν στο όνομα των δικών τους ιδεών και προτύπων ζωής, τότε να ξέρεις ότι ποθούν να ζήσουν αυτό που ζεις, τότε να ξέρεις ότι θέλουν να αποκτήσουν αυτά που έχεις, αυτά που βιώνεις. Και ακριβώς αυτή τους η αποτυχία τους κάνει να σε βγάζουν σκάρτο, ανάξιο, τρελό, και χίλια δυο άλλα.
Τα δικά τους συντρίμμια ζωής αντί να γίνουν η αφορμή για μετάνοια, γίνονται τα θεμέλια μιας κομπλεξικής νοοτροπίας.
Σε αποκαλούν οπισθοδρομικό, άνθρωπο με παρωπίδες, αμαθή, κορόϊδο, για να κρύψουν τον δικό τους προσωπικό "πνευματικό μεσαίωνα" που βιώνουν.
--------------------------
Όσοι θέλουν θα καταλάβουν. Όσοι θέλουν θα ωφεληθούν. Όσοι θέλουν θα σε αποδεχτούν και θα προβληματιστούν. Άλλοι πάλι θα μείνουν στο να σε ελέγχουν, στο να ζητούν συνεχώς εξηγήσεις, στο να σκανδαλίζονται με όλα τα απωθημένα τους, στο να παραμονεύουν να σε βρούνε λάθος, στο να σου θυμίσουν το παρελθόν σου, ίσως και την αμαρτία σου ώστε να σε αποτρέψουν από την προσπάθειά σου να ζήσεις γνήσια, δηλαδή θεοπρεπώς.
--------------------------
Ο φθόνος είπε ένας σοφός κοιτά από το μικροσκόπιο.
Αφήστε τα μικροσκόπια για τους μικροβιολόγους και αναζητήστε την Αλήθεια. Η Αλήθεια δεν βρίσκεται στις ζωές των άλλων, αλλά στις ζωές των Αγίων, στην ζωή του Χριστού.
--------------------------
Και εσύ αδελφέ μου, αδελφή μου που πόθησες να ζήσεις μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, μην δειλιάσεις, μην απογοητευτείς, μην κατακρίνεις, μην τρομάξεις από το μένος του πολέμου που δέχεσαι ή θα δεχτείς από τους ανθρώπους, από φίλους, οικείους και συγγενείς.
--------------------------
Θυμίσου τα λόγια του Κυρίου: "Εἰ ὁ κόσμος ὑμᾶς μισεῖ, γινώσκετε ὅτι ἐμὲ πρῶτον ὑμῶν μεμίσηκεν" (Ιω.15.18), δηλαδή "Αν ο κόσμος σάς μισεί, ας γνωρίζετε ότι εμένα πρώτα από εσάς έχει μισήσει".
π. Παύλος Παπαδόπουλος
*** Στο αγιάζι της ενημέρωσης :
~* ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ! Οι ΤΟΥΡΚΟΙ 'επιτίθενται' στην ΨΕΡΙΜΟ...
~ Η Ψέριμος είναι ο νέος στόχος της Τουρκίας. Βλέπετε εδώ και μερικές μέρες ο τουρκικός τύπος κάνει λόγω για εκατομμύρια ευρώ που κερδίζουν οι Έλληνες από τα… κατεχόμενα νησιά, που τους ανήκουν!
~ Μία νέα συμμαχία φαίνεται πως αναδύεται από τα βάθη του μηντιακού συστήματος. Η οικογένεια Βαρδινογιάννη φαίνεται πως τα έχει βρει σε όλα με τον Ιβάν Σαββίδη και ετοιμάζονται να σχηματίσου το νέο δίδυμο του MEGA.
*** BINTEO 'KAIEI' τον ΕΡΝΤΟΓΑΝ! "Επιτεθείτε, ελάτε"! Ηχητικό ντοκουμέντο...
~ Σε μία συνταρακτική αποκάλυψη προχώρησε η συντηρητική ιστοσελίδα “The Daily Caller”, η οποία υποστηρίζει ότι από την ανάλυση του βίντεο της τουρκικής υπηρεσίας της «Φωνής της Αμερικής», προκύπτει ότι την εντολή για την αιματηρή επίθεση εναντίον των Κούρδων διαδηλωτών, έξω από την τουρκική πρεσβευτική κατοικία, έδωσε ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν!
*** ΒΟΜΒΑ ΥΠΟΥΡΓΟΥ! Αυτός, ο ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΦΤΑΙΕΙ για το ΞΕΧΑΡΒΑΛΩΜΑ της ΧΩΡΑΣ...
~ Πραγματική ανατροπή στην Ελλάδα θα ήταν η βαθειά μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε οι πολίτες να διαμορφώνουν οι ίδιοι το μέλλον τους. Το ξεχαρβάλωμα της Ελλάδας άρχισε με την επικράτηση του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές του 1981. Ακολούθησε η συστηματική διάλυση της δημόσιας διοίκησης και του ήθους της διοίκησης, για να μην στέκεται εμπόδιο στον αχαλίνωτο λαϊκισμό των πρώτων χρόνων του ΠΑΣΟΚ. Μία πρώτη συνέπεια του αχαλίνωτου λαϊκισμού ήταν η θεοποίηση του παρασιτισμού σε βάρος της δουλειάς και της προσπάθειας. Απόλαυση και κατανάλωση τώρα, οι συνέπειες …αργότερα. Δάνεια και πάλι δάνεια.
***
*** Αθλητική ενημέρωση :
*** ΣΚΟΤΩΣΕ την 'ΑΡΚΟΥΔΑ'! Σειρά έχουν οι Τούρκοι 'ΓΚΡΙΖΟΙ ΛΥΚΟΙ'...
~ Η ΤΣΣΚΑ ήξερε, το έβλεπες σε κάθε κίνηση από το πρώτο λεπτό με αποκορύφωμα την αρχή της τετάρτης περιόδου. Ηξερε πώς στο τέλος αυτή η ασυγκράτητη μπασκετική δύναμη που λέγεται Σπανούλης, αυτή η οργή του μπασκετικού Θεού, θα πάρει τον αγώνα.
***
~ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2017 : ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ....για όλους μας !!!! : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2017/05/arfara-news-21-2017.html .-
~ Στο αγιάζι της ενημέρωσης .... ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ....για όλους μας !!!!
~ Μελίζεται και διαμερίζεται ο Αμνός του Θεού, ο μελιζόμενος και μη διαιρούμενος, ο πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανόμενος, αλλά τους μετέχοντας αγιάζων.
~ http://www.agiooros.net .- /
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΜΥΝΗΜΑΤΑ :
Ποτέ δεν μπορείς να πεις ότι "σε αγάπησα". Δηλαδή υπήρξε κάποια χρονική στιγμή που σ'αγαπούσα αλλά τώρα δεν σ'αγαπώ.
--------------------------
Η αγάπη δεν μπορεί να γίνει κάτι το παρελθοντικό.
--------------------------
Εάν νιώθουμε έτσι μάλλον δεν αγαπήσαμε· ίσως νοιαστήκαμε, ίσως ποθήσαμε, ίσως ερωτευτήκαμε, όμως δεν αγαπήσαμε.
Η αγάπη είναι κάτι το διαρκές "ουδέποτε εκπίπτει" όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος.
--------------------------
Είναι τραγικό να χρησιμοποιούμε την θεϊκή έννοια της αγάπης τόσο εύκολα εκφράζοντας τις πιο πολλές φορές τις προσδοκίες που έχουμε από τον άλλον.
--------------------------
Όταν κάποιο "σ'αγαπώ" μας γίνει παρελθόν σημαίνει δεν είχε αγάπη.
(Αυτή είναι η αλήθεια όσο σκληρή κι αν είναι για όλους μας).
--------------------------
Ένα λαϊκό τραγούδι λέγει, "σε αγάπησα στον μέγιστο βαθμό", αυτό δείχνει μια βαθιά άγνοια περί του βιωμάτος της γνήσιας αγάπης. Αποδεικνύει την εμπαθή προσέγγιση του ανθρώπου προς τον άλλον άνθρωπο. Το "σ'αγαπώ" του στιχουργού σήμαινει: προσδοκώ από σένα σαρκική ικανοποίηση, οικονομική-συναισθηματική στήριξη, επιβεβαίωση των "θέλω" μου, ανταπόκριση.
--------------------------
Είναι φοβερό το πόσο εύκολα και συστηματικά διαστρέφουμε τον όρο της αγάπης και από μία συνεχή κατάσταση δοσίματος,ανιδιοτέλειας και θυσίας την μεταστρέφουμε σε ένα ιδιοτελές άρπαγμα πόθων και απαιτήσεων.
--------------------------
Απόδειξη των παραπάνω είναι το πόσο εύκολα εκπίπτει η "αγάπη" μας, πόσο εύκολα κάποιος αγαπημένος μας γίνεται μισητός. Και όχι μόνο αυτό αλλά έχουμε την πλάνη να διαλαλούμε εδώ και εκεί ότι εμείς τον "αγαπήσαμε" αλλά αυτός δεν μας αγάπησε και είναι ο υπαίτιος του χωρισμού μας, της ρήξης μας, της σύγκρουσής μας. Για άλλη μια φορά δείχνουμε ότι τοποθετούμαστε λάθος στις σχέσεις μας.
Δεν αγαπώ επειδή θα με αγαπήσουν, ή δεν αφήνω την αγάπη επειδή δεν με αγαπούν.
Δεν φταεί ο άλλος για το ότι δεν τον αγαπώ πλέον. Ο άλλος είναι αυτός που είναι. Εγώ είμαι ο υπεύθυνος για το πώς νιώθω. Δεν έχω την τόλμη όμως να παραδεχτώ ότι δεν τον αγάπησα ποτέ. Απλά τον ποθούσα, τον ήθελα για να συμπληρώσει το συναισθηματικό κενό που είχα στην ζωή μου, ένιωθα μαζί του καλά. Άλλο αυτό όμως και άλλο η αγάπη.
--------------------------
Ο άλλος πολλές φορές αντιμετωπίζεται ως ένα πρόσωπο που θα μπορούσε να γίνει κάποιος οπαδός του ειδώλου μου. Εάν όμως ο άλλος δεν με προσκυνά, δεν με νταντεύει, δεν μου κάνει τα χατίρια, τότε και η δική μου "αγάπη" πάει στα αζήτητα.
--------------------------
Δεν είναι λοιπόν το θέμα ότι κάποτε αγαπήσαμε κάποιον και προδοθήκαμε, αλλά ότι δεν αγαπήσαμε και ίσως προδόθηκαν οι προσδοκίες μας, πληγώθηκε το αυτοείδωλό μας...και αυτό δεν μπορεί να το σηκώσει το "εγώ" μας.
Υ.Γ. οι περισσότεροι άνθρωποι που νιώθουν απογοητευμένοι με τους άλλους είναι διότι δεν βρήκανε ανθρώπους για να τους ανανγωρίσουν, να αναγνωρίσουν τον αψεγάδιαστο εαυτό που κτίσανε μέσα τους.
π. Παύλος Παπαδόπουλος
«Ο διεφθαρμένος βίος γίνεται εμπόδιο στην ακριβή γνώση των μεγάλων αληθειών της πίστεως».
Αγ. Ιω. Χρυσόστομος
Τι ωραία είναι αυτά τα πρέπει...
-----------------------
Πρέπει να δίνεις, αν θέλεις να έχεις!
Πρέπει να θυσιάζεις, αν θέλεις να αποχτήσεις!
Πρέπει να σιωπάς, αν θέλεις να ακούγεσαι!
Πρέπει να ταπεινώνεσαι, αν θέλεις να υψωθείς!
Πρέπει να χάσεις, για να κερδίσεις!
Πρέπει να αδειάσεις, αν θέλεις να γεμίσεις!
Πρέπει να υποχωρείς, αν θέλεις να προχωρήσεις!
Πρέπει να μάθεις νά άκούς, αν θέλεις να σέ υπολογίζουν!
Πρέπει να πεθάνεις, αν θέλεις να ζήσεις!
Πρέπει να μάθεις να πεινάς, αν θέλεις να άπολαμβάνεις!
Πρέπει να πονέσεις, αν θέλεις να γιατρευτείς!
Πρέπει να μάθεις νά χάνεις, αν θέλεις να νικάς!
Πρέπει να μπορείς νά κλαίς, αν θέλεις να μπορείς να παρηγορήσεις.
Περιοδικό "Τα κρίνα"
~* Οι θλίψεις και οι στενοχώριες θανατώνουν τα πάθη. Η ανάπαυση τα τρέφει!
Ὁ διάβολος ἀφοῦ μᾶς πείσει νά καταργήσουμε,
α) τήν ἀδιάλειπτη καρδιακή προσευχή, καί
β) τόν κανόνα, πού μᾶς ἔχει βάλει ὁ πνευματικός μας, μᾶς ρίχνει ἀπό τό κακό στό χειρότερο!
142. Ἡ γενναιότητα τῆς καρδιᾶς ἀποκτᾶται ἀπό τήν πολλή πίστη στό Θεό καί ἡ πίστη ἀπό τήν ταπεινή καρδιά!
143. Ὁ δειλός ἄνθρωπος νοσεῖ:
α) ἀπό τή φιλοσωματία, καί
β) ἀπό τήν ὀλιγοπιστία. Ὅποιος νικάει αὐτά τά δύο, ἀληθινά πιστεύει στό Θεό!
144. Ἡ παρρησία πρός τό Θεό ἀποκτᾶται ἀπό τήν καλή συνείδηση καί τά ἔργα τῆς ἀρετῆς!
145. Τό νά σιωπᾶς πάντοτε γίνεται ἤ γιά τή δόξα τῶν ἀνθρώπων ἤ ἀπό τό ζῆλο τῆς ἀρετῆς ἤ ἀπό τό ὅτι ἔχεις κάποια Θεία ἐργασία στήν καρδά σου!
146. Ὁ Θεός καί οἱ ἄγγελοι χαίρουν στίς θλίψεις καί στενοχώριες μας, ὁ δέ διάβολος στίς ἀναπαύσεις μας. Καταφρονοῦμε τό Θεό, ὅταν καταφρονοῦμε τίς θλίψεις καί στενοχώριες, διότι αὐτές εἶναι οἱ αιτίες τῆς ἀρετῆς!
147. Οἱ θλίψεις καί στενοχώριες θανατώνουν τά πάθη. Ἡ ἀνάπαυση τά τρέφει!
148. Τρέφεται μέ μέλι ὁ Χριστιανός, πού ἀσχολεῖται μέρα καί νύχτα μέ τή μελέτη τῶν Θείων Γραφῶν καί μέ προσευχές!
149. Ὅποιος ἐπιμένει στίς προσευχές ἀγρυπνώντας, ἐργάζεται ἔργο ἀγγέλων καί ἀξιώνεται παρά Θεοῦ μεγάλων χαρισμάτων!
150. Θά ἤσουν πάντοτε στίς ἀγκάλες τοῦ γλυκύτατου Ἰησοῦ μας, ἄν ἔκαμνες ἡ ἐργασία τῆς μέρας νά εἶναι σύμφωνη μέ τήν ἐργασία τῆς νύχτας. Μή σκορπίζεις τή μέρα ὅ,τι μέ πολύ κόπο συνάζεις μέ τίς προσευχές τη νύχτα!
*** Πρώτα να γίνεται η εξομολόγηση και έπειτα η Θεία Κοινωνία
«Ὁ ἀνεξομολόγητος ἄνθρωπος εἶναι ὅμοιος μέ ἕναν ἀβάπτιστον καί εἶναι ἀδύνατον νά σωθῇ. Καί ἀνίσως ἕνας ὅπου ἀπέθανεν ἐάν μέν καί ἐπρόφθασε νά ἐξομολογηθῇ καί ἄς μή κοινώνησεν εἶναι ἐλπίδα εἰς αὐτόν. Ἐάν δέ καί δέν ἐξομολογηθῇ, ἄς κοινωνήσει ὅσες φορές θέλει, τίποτες δέν ὠφελεῖται, μάλιστα βλάπτεται, ἐπειδή καί κοινωνεῖ ἀνάξια καί ἀλλοίμονον εἰς αὐτόν. Πρῶτον πρέπει νά γίνεται ἡ ἐξομολόγησις, ἔπειτα ἡ Ἁγία Κοινωνία. Πρῶτον νά πλύνωμε καί νά καθαρίσωμεν τό ἀγγεῖον καί ὕστερα νά βάλωμεν τό πολύτιμον πρᾶγμα μέσα».
Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
Μοῦ ἔλεγε ὁ Παππούλης:
«Ὅσο πιὸ μακριὰ ἀπὸ τὸ Θεὸ εἶναι ὁ ἄνθρωπος, τόσο πιὸ πολὺ στενοχωριέται καὶ ταλαιπωρεῖται ἀπὸ διάφορα πράγματα. Πρέπει νὰ πηγαίνουμε στὸν πνευματικό μας ὅταν ἔχουμε κάτι ποὺ μᾶς βασανίζει».
«Νὰ ἐξομολογεῖσαι τακτικὰ καὶ καλά, γιατὶ καὶ Πατριάρχης νὰ εἶσαι, ἂν δὲν ἐξομολογεῖσαι, δὲν σώζεσαι», μοῦ εἶπε μιὰ ἄλλη φορά.
Ἔλεγε ώς, μὲ τὸ μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως ὅ,τι εἶναι πεσμένο χάμω ἀνορθώνεται. Μᾶς εἶπε κάποτε τὴ συγκινητικὴ περίπτωση ἑνὸς μοναχοῦ, ὁ ὁποῖος εἶχε πάει μικρὸς στὸ Ἅγιο Ὄρος καὶ εἶχε πολλὰ χαρίσματα, ποὺ τὸν ἔκαμναν νὰ νιώθει ὅτι ζοῦσε μέσα στὸν παράδεισο.
Μιὰ ἡμέρα δὲν ἔκανε ὑπακοὴ σὲ κάτι, ποὺ τοῦ εἶπε ὁ Γέροντάς του, καὶ τοῦ ἔφυγε τότε ὅλη αὐτὴ ἡ χαριτωμένη κατάσταση. Ὅταν γύρισε ὁ Γέροντάς του κι ἔκανε ἐξομολόγηση καὶ διαβάστηκε ἡ συγχωρητικὴ εὐχή, ἀμέσως ἐπανῆλθε ἡ κατάσταση ἐκείνη τῆς χάριτος, τὴν ὁποία εἶχε ἀπολέσει.
Ὁ Γέρων Πορφύριος τόνιζε πάντοτε ὅτι, ὅταν εἴμαστε μέσα στὴν Ἐκκλησία, ὅταν συμμετέχουμε στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, εἴμαστε μέσα στὸν παράδεισο. Καὶ ὅτι, ὅσο πιὸ πολὺ συμμετέχουμε στὰ Μυστήρια, τόσο πιὸ πολὺ εἴμαστε στὴν αἰώνια ζωή. Γι’ αὐτὸ καὶ πάντοτε μᾶς θύμιζε τὴ ρήση τοῦ Κυρίου μας:
«Ὁ πιστεύων εἰς τὸν Υἱὸν ἔχει ζωὴν αἰώνιον».
Γέροντας Πορφύριος
«Ὅσο πιὸ μακριὰ ἀπὸ τὸ Θεὸ εἶναι ὁ ἄνθρωπος, τόσο πιὸ πολὺ στενοχωριέται καὶ ταλαιπωρεῖται ἀπὸ διάφορα πράγματα. Πρέπει νὰ πηγαίνουμε στὸν πνευματικό μας ὅταν ἔχουμε κάτι ποὺ μᾶς βασανίζει».
«Νὰ ἐξομολογεῖσαι τακτικὰ καὶ καλά, γιατὶ καὶ Πατριάρχης νὰ εἶσαι, ἂν δὲν ἐξομολογεῖσαι, δὲν σώζεσαι», μοῦ εἶπε μιὰ ἄλλη φορά.
Ἔλεγε ώς, μὲ τὸ μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως ὅ,τι εἶναι πεσμένο χάμω ἀνορθώνεται. Μᾶς εἶπε κάποτε τὴ συγκινητικὴ περίπτωση ἑνὸς μοναχοῦ, ὁ ὁποῖος εἶχε πάει μικρὸς στὸ Ἅγιο Ὄρος καὶ εἶχε πολλὰ χαρίσματα, ποὺ τὸν ἔκαμναν νὰ νιώθει ὅτι ζοῦσε μέσα στὸν παράδεισο.
Μιὰ ἡμέρα δὲν ἔκανε ὑπακοὴ σὲ κάτι, ποὺ τοῦ εἶπε ὁ Γέροντάς του, καὶ τοῦ ἔφυγε τότε ὅλη αὐτὴ ἡ χαριτωμένη κατάσταση. Ὅταν γύρισε ὁ Γέροντάς του κι ἔκανε ἐξομολόγηση καὶ διαβάστηκε ἡ συγχωρητικὴ εὐχή, ἀμέσως ἐπανῆλθε ἡ κατάσταση ἐκείνη τῆς χάριτος, τὴν ὁποία εἶχε ἀπολέσει.
Ὁ Γέρων Πορφύριος τόνιζε πάντοτε ὅτι, ὅταν εἴμαστε μέσα στὴν Ἐκκλησία, ὅταν συμμετέχουμε στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, εἴμαστε μέσα στὸν παράδεισο. Καὶ ὅτι, ὅσο πιὸ πολὺ συμμετέχουμε στὰ Μυστήρια, τόσο πιὸ πολὺ εἴμαστε στὴν αἰώνια ζωή. Γι’ αὐτὸ καὶ πάντοτε μᾶς θύμιζε τὴ ρήση τοῦ Κυρίου μας:
«Ὁ πιστεύων εἰς τὸν Υἱὸν ἔχει ζωὴν αἰώνιον».
Γέροντας Πορφύριος
Όπως όταν τσίμπλα στα μάτια του σώματος δεν αφήνει να δούμε καθαρά γύρω μας έτσι και η επιθυμία των παρόντων, σκοτίζει το λογισμό.
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Κανείς και τίποτα να μη σε φοβίζει. Κι αν ακόμη είναι αναρίθμητοι οι εχθροί, δαίμονες και ασεβείς άνθρωποι, ο δικός μας υπερασπιστής είναι ισχυρότερος.
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Θέλεις να βρεις την αιώνια ζωή; Κράτησε αυτά τα δύο, την πίστη και την ταπεινοφροσύνη.
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος
«Όταν αρχίσει κάποιος να νηστεύει, αυτό ξεσηκώνει τον νου του να επιθυμήσει τη συνομιλία με τον Θεό.»
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος
Θέλεις να βρεις την αιώνια ζωή; Κράτησε αυτά τα δύο, την πίστη και την ταπεινοφροσύνη.
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος
Είναι μεγάλη ντροπή να σπαταλήσουμε το σήμερα και αργότερα να αναπολούμε το παρελθόν, όταν πια σε τίποτε δεν θα μας ωφελεί μια τέτοια λύπη.
Μέγας Βασίλειος
Μέγας Βασίλειος
«Ποια είναι τα σημεία αγάπης προς τον Θεό; Ο ίδιος ο Κύριος μας τα έδειξε, λέγοντας: Να Με αγαπάτε και να τηρείτε τις εντολές Μου».
Άγιος Βασίλειος ο Μέγας
Άγιος Βασίλειος ο Μέγας
Άς ψάλλει η γλώσσα και ας ερευνά ο νους το νόημα των ψαλλομένων, ώστε να ψάλλεις και με το πνεύμα σου και με το νου σου.
Μέγας Βασίλειος
Μέγας Βασίλειος
«Στην πνευματική ζωή πρέπει να βαδίζουμε έχοντας οδηγό τις εντολές του Χριστού και όχι την ανθρώπινη λογική».
«Ας μη διώχνουμε το Θεό από κοντά μας. Αυτός είναι η ελπίδα μας, η ζωή και η χαρά μας.»
Συμβουλές Γέροντος
«Ας μη διώχνουμε το Θεό από κοντά μας. Αυτός είναι η ελπίδα μας, η ζωή και η χαρά μας.»
Συμβουλές Γέροντος
«Να προσεύχεσαι και να αγαπάς.Να αγαπάς το Θεό και τους ανθρώπους.Δεν βλέπεις εδώ τι κάνει η αγάπη του Χριστού;Να μη λες μέσα σου »με αγαπούν οι άλλοι;».Αν τους αγαπάς εσύ πρώτα,να ξέρεις ότι και αυτοί σε αγαπούν το ίδιο».
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
«Μη στηρίζεσαι σε συμβουλή των ασεβών και αμαρτωλών ανθρώπων. Αλλά να συναναστρέφεσαι πάντοτε με ευσεβή άνθρωπο που προσπαθεί να τηρεί τις εντολές του Θεού».
Σοφία Σειράχ, λζ" 11-12
Σοφία Σειράχ, λζ" 11-12
«Ο πονηρός πειράζει και ταλαιπωρεί την ψυχή όχι όσο θέλει, αλλά όσο του επιτρέπει ο Θεός».
Άγιος Εφραίμ ο Σύρος
Άγιος Εφραίμ ο Σύρος
«Να ελέγχετε τις σκέψεις σας,να συγκρατείτε τα λόγια σας,να κυριαρχείτε στα πάθη σας,να κάνετε έργα που αντέχουν στο φως της ημέρας.»
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
*** Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής: Μάθε ποιος είσαι. Πρώτα απ' όλα χρειάζεται το "γνώθι σαυτόν". Δηλαδή να γνωρίσεις τον εαυτό σου, ποιος είσαι. Ποιός είσαι στ' αλήθεια, όχι ποιός νομίζεις εσύ ότι είσαι. Με τη γνώση αυτή γίνεσαι ο σοφότερος των ανθρώπων. Με τέτοια επίγνωση έρχεσαι σε ταπείνωση και παίρνεις χάρη από τον Κύριο. Διαφορετικά αν δεν αποκτήσεις αυτογνωσία, αλλ' υπολογίζεις μόνο τον κόπο σου, γνώριζε ότι πάντοτε θα βρίσκεσαι μακριά από το δρόμο. Διότι δεν λέει ο Προφήτης· "ίδε, Κύριε, τον κόπον μου", αλλά "ίδε, λέγει, την ταπείνωσίν μου και τον κόπον μου". Ο κόπος είναι για το σώμα, η ταπείνωση για τη ψυχή και πάλι τα δύο μαζί, κόπος και ταπείνωση, για όλον τον άνθρωπο.
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
*** Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής: Μάθε ποιος είσαι. Πρώτα απ' όλα χρειάζεται το "γνώθι σαυτόν". Δηλαδή να γνωρίσεις τον εαυτό σου, ποιος είσαι. Ποιός είσαι στ' αλήθεια, όχι ποιός νομίζεις εσύ ότι είσαι. Με τη γνώση αυτή γίνεσαι ο σοφότερος των ανθρώπων. Με τέτοια επίγνωση έρχεσαι σε ταπείνωση και παίρνεις χάρη από τον Κύριο. Διαφορετικά αν δεν αποκτήσεις αυτογνωσία, αλλ' υπολογίζεις μόνο τον κόπο σου, γνώριζε ότι πάντοτε θα βρίσκεσαι μακριά από το δρόμο. Διότι δεν λέει ο Προφήτης· "ίδε, Κύριε, τον κόπον μου", αλλά "ίδε, λέγει, την ταπείνωσίν μου και τον κόπον μου". Ο κόπος είναι για το σώμα, η ταπείνωση για τη ψυχή και πάλι τα δύο μαζί, κόπος και ταπείνωση, για όλον τον άνθρωπο.
Ποιός νίκησε το διάβολο; Αυτός που γνώρισε την ασθένειά του, τα πάθη και τα ελαττώματα, που έχει. Ο φοβούμενος να γνωρίσει τον εαυτό του, αυτός βρίσκεται μακριά από τη γνώση· άλλο τίποτε δεν αγαπά παρά να βλέπει μόνο λάθη στους άλλους και να τους κρίνει. Αυτός δεν βλέπει στους άλλους χαρίσματα, αλλά μόνον ελαττώματα- δεν βλέπει στον εαυτό του ελαττώματα, παρά μόνο χαρίσματα. Και αυτό είναι το χαρακτηριστικό ελάττωμα των ανθρώπων του καιρού μας που δεν αναγνωρίζουμε ο ένας το χάρισμα του άλλου. Ο ένας στερείται πολλά, μα οι πολλοί τα έχουν όλα. Αυτό που έχει ο ένας δεν το έχει ο άλλος. Και, αν αυτό το αναγνωρίζουμε, υπάρχει πολλή ταπείνωση. Γιατί έτσι τιμάται και δοξάζεται ο Θεός, ο οποίος με πολλούς τρόπους στόλισε τους ανθρώπους και έκανε όλα τα δημιουργήματά του άνισα, δηλ. διαφορετικά. Όχι όπως προσπαθούν οι ασεβείς να φέρουν ισότητα ανατρέποντας την θεία Δημιουργία.
Ο Θεός «τα πάντα εν σοφία εποίησεν».
Γι' αυτό, παιδί μου, τώρα που είναι αρχή φρόντισε να γνωρίσεις καλά τον εαυτό σου, για να βάλεις θεμέλιο στερεό την ταπείνωση. Φρόντισε να μάθεις την υπακοή, να αποκτήσεις την ευχή. Γι' αυτό πρώτα γνώριζε, παιδί μου, ότι κάθε αγαθό από το Θεό έχει την αρχή. Δεν γίνεται αγαθός λογισμός που να μην έχει αιτία το Θεό, ούτε πονηρός που να μην έχει αιτία το Διάβολο. Ό,τι καλό λοιπόν διανοηθείς, πεις, κάνεις, όλα είναι της δωρεάς του Θεού. "Παν δώρημα τέλειον άνωθεν έστι καταβαίνον". Όλα είναι της δωρεάς του Θεού· δικό μας δεν έχουμε τίποτε.
Καθένας λοιπόν που επιθυμεί και ζητεί να λάβει τη χάρη, να του δώσει δωρεάν ο Θεός, πρέπει πρώτον να γνωρίσει καλά την ύπαρξή του, το "γνώθι σαυτόν". Και αυτή είναι η όντως αλήθεια. Γιατί κάθε πράγμα έχει αρχή. Και αν δεν αρχίσεις καλά δεν θα έχεις τέλος καλό.
Και αρχή λοιπόν και αλήθεια είναι να γνωρίσει κανείς ότι είναι μηδέν – 0 – και εκ του μηδενός δημιουργήθηκαν τα πάντα. "Είπε και εγεννήθησαν ενετείλατο και εκτίσθησαν". Είπε και έγινε γη. Και αφού πήρε πηλό έπλασε άνθρωπο. Άψυχο, άνουν ένα πήλινο άνθρωπο. Αυτή η ιδία σου ύπαρξη. Αυτό είμαστε όλοι μας. Χώμα και λάσπη. Αυτό είναι το πρώτο μάθημα σ' εκείνον που θέλει να λάβει, αλλά και να μένει διαπαντός η χάρη κοντά του. Απ' αυτό αποκτά την επίγνωση και απ' αυτό γεννιέται ταπείνωση. Όχι με λόγια μόνο, να ταπεινολογεί, αλλά στηριζόμενος στην πραγματικότητα λέει την αλήθεια: Είμαι χώμα, είμαι πηλός, είμαι λάσπη. Αυτή είναι η πρώτη μητέρα μας. Λοιπόν το χώμα πατιέται, και συ ως χώμα οφείλεις να πατηθείς. Είσαι λάσπη, δεν έχεις καμίαν αξία.
Σε πετούν εδώ και εκεί, σε κτίζουν από ένα σημείο σε άλλο σε χρησιμοποιούν ως άχρηστη ύλη.
Και λοιπόν σου «ενεφύσησεν» ο Δημιουργός και σου έδωσε πνεύμα ζωής. Και να, αμέσως έγινες ένας άνθρωπος λογικός. Ομιλείς, εργάζεσαι, γράφεις, διδάσκεις· έγινες ένα μηχάνημα του Θεού. Όμως μη λησμονείς ότι η ρίζα σου είναι το χώμα. Και αν λάβει το πνεύμα αυτός που σου το έδωσε, εσύ πάλι θα κτίζεσαι στα ντουβάρια.
Γι' αυτό "μιμνήσκου τα έσχατά σου και ου μη αμαρτήσης εις τον αιώνα".
Αυτή είναι η πρώτη αίτια, που όχι μόνον ελκύει τη χάρη, αλλά την πληθύνει και τη συγκρατεί. Αυτή ανεβάζει το νου στην πρώτη θεωρία της φύσεως. Και έξω απ' αυτή την αρχή βρίσκει μεν κάτι λίγο, αλλά μετά από καιρό θα το χάσει. Γιατί δεν κτίζει σε έδαφος στερεό, αλλά προσπαθεί με τρόπους και τέχνη.
Λες λόγου χάριν είμαι αμαρτωλός! Αλλά εσωτερικά πιστεύεις ότι είσαι δίκαιος. Δεν μπορείς να αποφύγεις την πλάνη. Η χάρη θέλει να μείνει, αλλ' επειδή ακόμη πρακτικά δεν έχεις βρει την αλήθεια, κατ' ανάγκη πρέπει να φύγει. Γιατί αναμφίβολα θα πιστέψεις στο λογισμό σου ότι είσαι αυτό το οποίο δεν είσαι, και χωρίς άλλο θα πλανηθείς. Ως εκ τούτου δεν παραμένει η χάρη. Επειδή έχουμε τον αντίπαλο, που είναι τεχνίτης ισχυρός, είναι εφευρέτης κακών, και της κάθε πλάνης δημιουργός. Που αγρυπνεί πλάι μας. Που από φως έγινε σκότος και όλα τα γνωρίζει. Που είναι εχθρός του Θεού και ζητεί όλους να μας κάνει εχθρούς Του. Και εν τέλει είναι πνεύμα πονηρό και εύκολα αναμειγνύεται με το πνεύμα, που μας χάρισε ο Θεός, και παίρνει τη μηχανούλα μας και την κινεί όπως θέλει αυτός. Κοιτάζει, πού ρέπει η όρεξη της ψυχής, και με ποιό τρόπο τη βοηθά ο Θεός, και αμέσως σκέφτεται και εκείνος τα ίδια.
Ο Θεός «τα πάντα εν σοφία εποίησεν».
Γι' αυτό, παιδί μου, τώρα που είναι αρχή φρόντισε να γνωρίσεις καλά τον εαυτό σου, για να βάλεις θεμέλιο στερεό την ταπείνωση. Φρόντισε να μάθεις την υπακοή, να αποκτήσεις την ευχή. Γι' αυτό πρώτα γνώριζε, παιδί μου, ότι κάθε αγαθό από το Θεό έχει την αρχή. Δεν γίνεται αγαθός λογισμός που να μην έχει αιτία το Θεό, ούτε πονηρός που να μην έχει αιτία το Διάβολο. Ό,τι καλό λοιπόν διανοηθείς, πεις, κάνεις, όλα είναι της δωρεάς του Θεού. "Παν δώρημα τέλειον άνωθεν έστι καταβαίνον". Όλα είναι της δωρεάς του Θεού· δικό μας δεν έχουμε τίποτε.
Καθένας λοιπόν που επιθυμεί και ζητεί να λάβει τη χάρη, να του δώσει δωρεάν ο Θεός, πρέπει πρώτον να γνωρίσει καλά την ύπαρξή του, το "γνώθι σαυτόν". Και αυτή είναι η όντως αλήθεια. Γιατί κάθε πράγμα έχει αρχή. Και αν δεν αρχίσεις καλά δεν θα έχεις τέλος καλό.
Και αρχή λοιπόν και αλήθεια είναι να γνωρίσει κανείς ότι είναι μηδέν – 0 – και εκ του μηδενός δημιουργήθηκαν τα πάντα. "Είπε και εγεννήθησαν ενετείλατο και εκτίσθησαν". Είπε και έγινε γη. Και αφού πήρε πηλό έπλασε άνθρωπο. Άψυχο, άνουν ένα πήλινο άνθρωπο. Αυτή η ιδία σου ύπαρξη. Αυτό είμαστε όλοι μας. Χώμα και λάσπη. Αυτό είναι το πρώτο μάθημα σ' εκείνον που θέλει να λάβει, αλλά και να μένει διαπαντός η χάρη κοντά του. Απ' αυτό αποκτά την επίγνωση και απ' αυτό γεννιέται ταπείνωση. Όχι με λόγια μόνο, να ταπεινολογεί, αλλά στηριζόμενος στην πραγματικότητα λέει την αλήθεια: Είμαι χώμα, είμαι πηλός, είμαι λάσπη. Αυτή είναι η πρώτη μητέρα μας. Λοιπόν το χώμα πατιέται, και συ ως χώμα οφείλεις να πατηθείς. Είσαι λάσπη, δεν έχεις καμίαν αξία.
Σε πετούν εδώ και εκεί, σε κτίζουν από ένα σημείο σε άλλο σε χρησιμοποιούν ως άχρηστη ύλη.
Και λοιπόν σου «ενεφύσησεν» ο Δημιουργός και σου έδωσε πνεύμα ζωής. Και να, αμέσως έγινες ένας άνθρωπος λογικός. Ομιλείς, εργάζεσαι, γράφεις, διδάσκεις· έγινες ένα μηχάνημα του Θεού. Όμως μη λησμονείς ότι η ρίζα σου είναι το χώμα. Και αν λάβει το πνεύμα αυτός που σου το έδωσε, εσύ πάλι θα κτίζεσαι στα ντουβάρια.
Γι' αυτό "μιμνήσκου τα έσχατά σου και ου μη αμαρτήσης εις τον αιώνα".
Αυτή είναι η πρώτη αίτια, που όχι μόνον ελκύει τη χάρη, αλλά την πληθύνει και τη συγκρατεί. Αυτή ανεβάζει το νου στην πρώτη θεωρία της φύσεως. Και έξω απ' αυτή την αρχή βρίσκει μεν κάτι λίγο, αλλά μετά από καιρό θα το χάσει. Γιατί δεν κτίζει σε έδαφος στερεό, αλλά προσπαθεί με τρόπους και τέχνη.
Λες λόγου χάριν είμαι αμαρτωλός! Αλλά εσωτερικά πιστεύεις ότι είσαι δίκαιος. Δεν μπορείς να αποφύγεις την πλάνη. Η χάρη θέλει να μείνει, αλλ' επειδή ακόμη πρακτικά δεν έχεις βρει την αλήθεια, κατ' ανάγκη πρέπει να φύγει. Γιατί αναμφίβολα θα πιστέψεις στο λογισμό σου ότι είσαι αυτό το οποίο δεν είσαι, και χωρίς άλλο θα πλανηθείς. Ως εκ τούτου δεν παραμένει η χάρη. Επειδή έχουμε τον αντίπαλο, που είναι τεχνίτης ισχυρός, είναι εφευρέτης κακών, και της κάθε πλάνης δημιουργός. Που αγρυπνεί πλάι μας. Που από φως έγινε σκότος και όλα τα γνωρίζει. Που είναι εχθρός του Θεού και ζητεί όλους να μας κάνει εχθρούς Του. Και εν τέλει είναι πνεύμα πονηρό και εύκολα αναμειγνύεται με το πνεύμα, που μας χάρισε ο Θεός, και παίρνει τη μηχανούλα μας και την κινεί όπως θέλει αυτός. Κοιτάζει, πού ρέπει η όρεξη της ψυχής, και με ποιό τρόπο τη βοηθά ο Θεός, και αμέσως σκέφτεται και εκείνος τα ίδια.
(«Έκφρασις Μοναχικής εμπειρίας», εκδ, Ι.Μ.Φιλοθέου, Άγ. Όρος -αποσπάσματα σε νεοελληνική απόδοση.)
*** Η πνευματική άνοδος δεν είναι ακίνδυνος!
Η μετά του Θεού ένωσις είναι μυστήριον, το όποιον τελειούται εν τοις ανθρωπίνοις προσώποις.
Η χάρις ως φως αρχή της φανερώσεως δεν δύναται να παραμείνη αόρατος εν ημίν. Δεν είναι δυνατόν να μη αισθανθώμεν τον Θεόν, εάν η φύσις ημών είναι πνευματικώς υγιής. Η αναισθησία εν τη πνευματική ζωή είναι μία κατάστασις ανώμαλος. Πρέπει να δυνάμεθα να αναγνωρίζωμεν τας ατομικάς καταστάσεις και να κρίνωμεν τα φαινόμενα της μυστικής ζωής.
Δια τον λόγον αυτόν ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ αρχίζει τας πνευματικάς του διδασκαλίας δια των λόγων: «ο Θεός είναι πυρ, το οποίον αναζωογονεί και καταφλέγει τας καρδίας. Εάν αισθανθώμεν εις τας καρδίας ημών το εκ του δαίμονος προερχόμενον ψύχος διότι ο δαίμων είναι ψυχρός ας επικαλεσθώμεν τον Κύριον και Αυτός θα έλθη και θα αναζωπύρωση την καρδίαν ημών δια της προς Αυτόν και προς τον πλησίον αγάπης. Και προ της θερμότητος του ιδικού Του προσώπου το ψύχος του εχθρού θα διαλυθή».
Η χάρις θα γίνη γνωστή ως η χαρά, η ειρήνη, η εσωτερική θερμότης, ως το φως.
Αι καταστάσεις ακηδίας, της «μυστικής νυκτός», δεν έχουν την αυτήν έννοιαν εις την πνευματικότητα της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας.
Εν πρόσωπον το οποίον έρχεται ολονέν εις στενωτέραν ένωσιν μετά του Θεού, δεν δύναται να μείνη εκτός του φωτός. Εάν ευρίσκεται βεβυθισμένον εις τα σκότη, είναι διότι η φύσις του ημαυρώθη υπό τινός αμαρτίας, η διότι ο Θεός δοκιμάζει αυτό, δια να αύξηση έτι περισσότερον τον ζήλον του.
Αι καταστάσεις αύται παρέρχονται δια της υπακοής και της ταπεινοφροσύνης εις τας όποιας ο Θεός άπαντα φανερούμενος εκ νέου εις την ψυχήν, μεταδίδων το φως Του εις τον άνθρωπον, τον οποίον επ' ολίγον είχεν εγκαλείψει.
Η ακηδία είναι μία νοσηρά κατάστασις, η οποία δεν πρέπει να είναι διαρκής· ουδέποτε εθεωρήθη υπό των ασκητικών και μυστικών συγγραφέων της ανατολικής παραδόσεως ως απαραίτητος και κανονικός σταθμός της οδού προς την ένωσιν. Εις την οδόν ταύτην είναι εν σύνηθες δυστύχημα, πάντοτε όμως έπίφοβον.
Αποτέλεσμα της ακηδίας είναι η λύπη, η ανία, η ψύξις της καρδίας, η οποία δημιουργεί την αναισθησίαν. Είναι μία δοκιμασία η οποία θέτει τον άνθρωπον εις τα όρια του πνευματικού θανάτου. Διότι η προς την αγιότητα άνοδος, ο άγων δια το θείον φως, δεν είναι ακίνδυνος.
Εκείνοι οι όποιοι αναζητούν το φως, την συνειδητήν εν τω Θεώ ζωήν, διατρέχουν ένα μεγάλον πνευματικόν κίνδυνον, αλλά ο Θεός δεν τους αφήνει να πλανώνται εις τα σκότη.
Η χάρις θα γίνη γνωστή ως η χαρά, η ειρήνη, η εσωτερική θερμότης, ως το φως.
Αι καταστάσεις ακηδίας, της «μυστικής νυκτός», δεν έχουν την αυτήν έννοιαν εις την πνευματικότητα της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας.
Εν πρόσωπον το οποίον έρχεται ολονέν εις στενωτέραν ένωσιν μετά του Θεού, δεν δύναται να μείνη εκτός του φωτός. Εάν ευρίσκεται βεβυθισμένον εις τα σκότη, είναι διότι η φύσις του ημαυρώθη υπό τινός αμαρτίας, η διότι ο Θεός δοκιμάζει αυτό, δια να αύξηση έτι περισσότερον τον ζήλον του.
Αι καταστάσεις αύται παρέρχονται δια της υπακοής και της ταπεινοφροσύνης εις τας όποιας ο Θεός άπαντα φανερούμενος εκ νέου εις την ψυχήν, μεταδίδων το φως Του εις τον άνθρωπον, τον οποίον επ' ολίγον είχεν εγκαλείψει.
Η ακηδία είναι μία νοσηρά κατάστασις, η οποία δεν πρέπει να είναι διαρκής· ουδέποτε εθεωρήθη υπό των ασκητικών και μυστικών συγγραφέων της ανατολικής παραδόσεως ως απαραίτητος και κανονικός σταθμός της οδού προς την ένωσιν. Εις την οδόν ταύτην είναι εν σύνηθες δυστύχημα, πάντοτε όμως έπίφοβον.
Αποτέλεσμα της ακηδίας είναι η λύπη, η ανία, η ψύξις της καρδίας, η οποία δημιουργεί την αναισθησίαν. Είναι μία δοκιμασία η οποία θέτει τον άνθρωπον εις τα όρια του πνευματικού θανάτου. Διότι η προς την αγιότητα άνοδος, ο άγων δια το θείον φως, δεν είναι ακίνδυνος.
Εκείνοι οι όποιοι αναζητούν το φως, την συνειδητήν εν τω Θεώ ζωήν, διατρέχουν ένα μεγάλον πνευματικόν κίνδυνον, αλλά ο Θεός δεν τους αφήνει να πλανώνται εις τα σκότη.
*** Τελικά, με τα Όνειρα τι γίνεται;
Ο ύπνος, το πολυτιμότατο αυτό αγαθό της ανθρώπινης ζωής, σε πολλούς ανθρώπους συνοδεύεται ή καλύτερα τελειώνει με τα όνειρα.
Καταστάσεις, δηλαδή, μέσα στον ύπνο, άϋλες, όπου όμως ο άνθρωπος μετέχει, πάσχει ή απλώς θεάται-βλέπει γεγονότα.
Καταστάσεις, δηλαδή, μέσα στον ύπνο, άϋλες, όπου όμως ο άνθρωπος μετέχει, πάσχει ή απλώς θεάται-βλέπει γεγονότα.
Όλοι οι άνθρωποι βλέπουν όνειρα. Είναι ενέργεια του νου η παραγωγή των ονείρων. Όμως πολλοί δεν τα θυμούνται. Σε αυτούς δεν αναφερόμαστε. Οι άλλοι, που είναι και πολύ περισσότεροι, και τα θυμούνται και τα πιστεύουν και προσπαθούν να τα ερμηνεύσουν, πιστεύοντας ότι τα όνειρα έχουν σχέση με την ζωή τους γενικά και ειδικότερα με το μέλλον τους.
Το μεγάλο ερώτημα που γεννιέται γιά εμάς τους χριστιανούς είναι εάν και κατά πόσο μπορούμε να πιστεύουμε στα όνειρα και να δεσμεύουμε κυριολεκτικά την ζωή μας, την καθημερινότητά μας και το μέλλον μας, με τα όνειρα.
Βέβαια όνειρα ονομάζονται και τα σχέδιά μας γιά το μέλλον. Ονειρεύομαι, λέμε, το μέλλον μου, ή το μέλλον των παιδιών μου κλπ.
Το μεγάλο ερώτημα που γεννιέται γιά εμάς τους χριστιανούς είναι εάν και κατά πόσο μπορούμε να πιστεύουμε στα όνειρα και να δεσμεύουμε κυριολεκτικά την ζωή μας, την καθημερινότητά μας και το μέλλον μας, με τα όνειρα.
Βέβαια όνειρα ονομάζονται και τα σχέδιά μας γιά το μέλλον. Ονειρεύομαι, λέμε, το μέλλον μου, ή το μέλλον των παιδιών μου κλπ.
Το πόση σημασία δίνει η Εκκλησία στα όνειρα φαίνεται και από τις σχετικές αναφορές στην πατερική σκέψη. Σχεδόν όλοι οι Πατέρες έχουν αναφερθεί στα όνειρα. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι όλη η ζωή μας είναι γεμάτη όνειρα αλλά και όλη η ζωή του Κυρίου μας είναι γεμάτη όνειρα.
Λέμε γιά την ζωή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στα άγια ευαγγέλια: είδε κατ' όναρ, εφάνη αυτώ κατ' όναρ, ώφθη αυτώ κατ' όναρ. Με αυτές τις φράσεις ο άγιος ευαγγελιστής εισάγει το όνειρο.
Και ενώ έχουμε τόσες αναφορές στα όνειρα, εντούτοις, οι πατέρες μας μιλούν αρνητικά περί των ονείρων. Λένε μάλιστα να τα απορρίπτουμε και να μην δίνουμε καμία σημασία σε αυτά.
Αυτή είναι η γενική «γραμμή» της Εκκλησίας σχετικά με τα όνειρα.
Ας προσπαθήσομε όμως να διαλευκάνομε κάπως το θέμα.
Ο άνθρωπος ενδιαφέρεται περισσότερο του δέοντος να πληροφορηθεί το αύριο, την επόμενη ημέρα, την επόμενη στιγμή, το μέλλον του.
Εμείς θεωρούμε ότι δεν τον απασχολεί το αύριο, αυτό καθεαυτό, αλλά τον απασχολεί ένα ακόμα μεγαλύτερο θέμα, ο Θάνατος. Και εφόσον ο θάνατος είναι μελλοντικό γεγονός, το ενδιαφέρον και η αγωνία μας γιά τον θάνατο, εκφράζεται ως ενδιαφέρον γιά το αύριο, γιά το επόμενο.
Αυτήν την αδυναμία του ανθρώπου την κατανοεί ο δαίμονας και φυσικά την εκμεταλλεύεται. Και φυσικά υπάρχουν πολλά «επαγγέλματα» που ασχολούνται με την πρόγνωση του μέλλοντος, διά της ερμηνείας των ονείρων. Μελλοντολόγοι, ονειροκρίτες, άνθρωποι αλλά και βιβλία που κάποιοι τα γράφουν, μέντιουμ, χαρτορίχτρες, καφετζούδες, μάγοι είναι κάποια από αυτούς. Όλοι αυτοί προσπαθούν, αγωνίζονται, επιχειρούν να ερμηνεύσουν τα όνειρα, να προγνώσουν το μέλλον.
Και φυσικά αυτοί που θέλουν να μάθουν το μέλλον τους δεν είναι μόνο αφελείς γειτόνισσες, κατά την ώρα που πίνουν τον καφέ τους. Ίσως αυτές να είναι οι λιγότερες.
Σχεδόν καθημερινά, τα μέσα Ενημέρωσης του λαού αναφέρουν ότι ο τάδε πολιτικός ή ο τάδε καλλιτέχνης συμβουλεύεται τον ονειρολόγο, τον μελλοντολόγο, το μέντιουμ, τον αστρολόγο του.
Και μάλιστα, σε καιρούς κρίσεως αυτά τα «επαγγέλματα» θησαυρίζουν, γιατί ο φόβος και η αγωνία των ανθρώπων είναι πολύ καλά εκμεταλλεύσιμα «υλικά».
Και λοιπόν, τι λέει η Εκκλησία γιά όλα αυτά; Τα βλέπει αρνητικά;
Προφανώς και θεωρεί στυγνούς εκμεταλλευτές, όσους εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους, γιά τέτοια θέματα.
Όσο και να τρέχουν οι άνθρωποι προς αυτούς, δεν παύουν αυτοί να έχουν ευθύνη γιά το ότι απομυζούν την ανθρώπινη αγωνία.
Η Εκκλησία εύχεται συνεχώς υπέρ της ειρήνης, γιατί ακριβώς θέλει να ζη ο άνθρωπος ειρηνικά, τόσο στο κοινωνικό του επίπεδο, όσο, και πολύ περισσότερο, στην προσωπική και εσωτερική του ζωή, τόσο σήμερα όσο και αύριο.
Εξάλλου ο Χριστός, με τον σταυρικό του θάνατο και την Ανάσασή του νίκησε και κατάργησε τον θάνατο. Ένα σχετικό τροπάριο αναφέρει ότι πριν τον ανάσταση του Χριστού, ο Θάνατος ήταν φοβερός γιά τον άνθρωπο, αλλά μετά την ανάσταση του Χριστού, ο άνθρωπος έγινε φοβερός γιά τον θάνατο. Και έχουμε τόσους ανθρώπους οι οποίοι δεν φοβήθηκαν καθόλου τον θάνατο, αγωνίστηκαν με φρικτά βασανιστήρια, και απλά, μετέβησαν από την ζωή επί της γης στην ζωή στους ουρανούς.
Το μέλλον μας ανήκει στον Θεό. Δικαίων ψυχαί εν χειρί Θεού. Στις παλαιές εκκλησίες, που έχουν αγιογραφίες στους τοίχους, επάνω από την εξωτερική πύλη, εσωτερικά, υπάρχει ένα πελώριο χέρι ζωγραφισμένο, και μέσα στην παλάμη υπάρχουν ψυχές. Είναι το χέρι του Θεού και μέσα εικονίζονται οι πιστοί. Το νόημα της εικόνας είναι παρηγορητικό. Αυτή η αγιογραφία βρίσκεται στην συγκεκριμένη θέση, γιά να σκεφτόμαστε ότι, φεύγοντας από τον οίκο του Θεού, ο Κύριος δεν μας εγκαταλείπει, αλλά συνεχίζει και πάλι μας να μάς προσέχει και να μάς φροντίζει.
Όταν τα όνειρα μάς ταράζουν, λένε οι Πατέρες μας, ότι είναι από τον πονηρό, ο οποίος εκμεταλλεύεται την απραγία του ανθρώπου, κατά την διάρκεια του ύπνου, και με νυκτερινές οράσεις-όνειρα τον ταράζει. Αυτά τα όνειρα δεν πρέπει να τα δίνουμε καμία απολύτως σημασία.
Επίσης δεν πρέπει καθόλου να προσέχουμε τα όνειρα που μάς «μιλούν» γιά το μέλλον μας. Το μέλλον μας ανήκει στον Θεό μας.
Μερικές φορές, νομίζουμε ότι έχουμε δει στον ύπνο μας κάτι που μας συνέβη. Αυτή η περίπτωση έχει δύο ερμηνείες. Στην μία περίπτωση, είναι καθαρά ψυχολογικό το θέμα, και ο άνθρωπος πάσχει από κάποια μορφή ψυχαναγκασμού. Είναι τόσο έντονο το γεγονός και το ζη τόσο δυνατά, που νομίζει ότι το «είδε» και στον ύπνο του.
Στην άλλη περίπτωση, ο Θεός έχει κάθε δυνατότητα να «δείξει» κάτι στον άνθρωπο. Αλλά δεν θέλει ο Θεός, σε καμία περίπτωση, να δεσμεύσει την ελευθερία τού πλάσματός του. Συνεπώς και στην περίπτωση αυτήν, ας μην προσέχουμε στα όνειρα.
Τα θεϊκά όνειρα φέρνουν ειρήνη και γαλήνη στον εσωτερικό κόσμο αυτού που τα είδε. Δεν δημιουργούν ταραχή.
Και γιά να κλείσουμε το θέμα μας, πρέπει να πούμε δύο ακόμα λέξεις.
Στον άνθρωπο, που έχει εσωτερική καθαρότητα, ο Θεός μπορεί να μιλήσει καί με τα όνειρα. Αλλά αυτά πλέον είναι οπτασίες, μεταξύ ύπνου και ξύπνιου. Δεν τρομάζουν, αλλά γαληνεύουν και ειρηνεύουν ακόμα περισσότερο τον άνθρωπο του Θεού.
Το δεύτερο, όπως φαίνεται μέσα από τα ιερά κείμενα της αγίας Εκκλησίας μας, τα όνειρα εξαρτώνται από το αποτέλεσμα, από την έκβασή τους. Και προφανώς, τέτοια όνειρα έχει πολλά η εκκλησιαστική μας γραμματεία.
Το καλύτερο είναι να ζούμε συνειδητά μέσα στην κιβωτό της σωτηρίας μας, την Αγία Εκκλησία μας. Να καλλιεργούμε την πίστη και την απόλυτη εμπιστοσύνη στο θέλημα του Κυρίου, στο ότι ο Κύριος μάς νοιάζεται προσωπικά, έχει την μέριμνά του ξεχωριστά γιά κάθε πλάσμα του.
Έτσι θα έχουμε την ειρήνη της καρδιάς, την ειρήνη την πάντα νουν υπερέχουσαν, την ειρήνη που δεν υπάρχει τίποτα πιο ανώτερο από αυτήν. Την ειρήνη, που είναι ο ίδιος ο Χριστός. αρχιμ. Πορφύριος Προδρομίτης
Λέμε γιά την ζωή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στα άγια ευαγγέλια: είδε κατ' όναρ, εφάνη αυτώ κατ' όναρ, ώφθη αυτώ κατ' όναρ. Με αυτές τις φράσεις ο άγιος ευαγγελιστής εισάγει το όνειρο.
Και ενώ έχουμε τόσες αναφορές στα όνειρα, εντούτοις, οι πατέρες μας μιλούν αρνητικά περί των ονείρων. Λένε μάλιστα να τα απορρίπτουμε και να μην δίνουμε καμία σημασία σε αυτά.
Αυτή είναι η γενική «γραμμή» της Εκκλησίας σχετικά με τα όνειρα.
Ας προσπαθήσομε όμως να διαλευκάνομε κάπως το θέμα.
Ο άνθρωπος ενδιαφέρεται περισσότερο του δέοντος να πληροφορηθεί το αύριο, την επόμενη ημέρα, την επόμενη στιγμή, το μέλλον του.
Εμείς θεωρούμε ότι δεν τον απασχολεί το αύριο, αυτό καθεαυτό, αλλά τον απασχολεί ένα ακόμα μεγαλύτερο θέμα, ο Θάνατος. Και εφόσον ο θάνατος είναι μελλοντικό γεγονός, το ενδιαφέρον και η αγωνία μας γιά τον θάνατο, εκφράζεται ως ενδιαφέρον γιά το αύριο, γιά το επόμενο.
Αυτήν την αδυναμία του ανθρώπου την κατανοεί ο δαίμονας και φυσικά την εκμεταλλεύεται. Και φυσικά υπάρχουν πολλά «επαγγέλματα» που ασχολούνται με την πρόγνωση του μέλλοντος, διά της ερμηνείας των ονείρων. Μελλοντολόγοι, ονειροκρίτες, άνθρωποι αλλά και βιβλία που κάποιοι τα γράφουν, μέντιουμ, χαρτορίχτρες, καφετζούδες, μάγοι είναι κάποια από αυτούς. Όλοι αυτοί προσπαθούν, αγωνίζονται, επιχειρούν να ερμηνεύσουν τα όνειρα, να προγνώσουν το μέλλον.
Και φυσικά αυτοί που θέλουν να μάθουν το μέλλον τους δεν είναι μόνο αφελείς γειτόνισσες, κατά την ώρα που πίνουν τον καφέ τους. Ίσως αυτές να είναι οι λιγότερες.
Σχεδόν καθημερινά, τα μέσα Ενημέρωσης του λαού αναφέρουν ότι ο τάδε πολιτικός ή ο τάδε καλλιτέχνης συμβουλεύεται τον ονειρολόγο, τον μελλοντολόγο, το μέντιουμ, τον αστρολόγο του.
Και μάλιστα, σε καιρούς κρίσεως αυτά τα «επαγγέλματα» θησαυρίζουν, γιατί ο φόβος και η αγωνία των ανθρώπων είναι πολύ καλά εκμεταλλεύσιμα «υλικά».
Και λοιπόν, τι λέει η Εκκλησία γιά όλα αυτά; Τα βλέπει αρνητικά;
Προφανώς και θεωρεί στυγνούς εκμεταλλευτές, όσους εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους, γιά τέτοια θέματα.
Όσο και να τρέχουν οι άνθρωποι προς αυτούς, δεν παύουν αυτοί να έχουν ευθύνη γιά το ότι απομυζούν την ανθρώπινη αγωνία.
Η Εκκλησία εύχεται συνεχώς υπέρ της ειρήνης, γιατί ακριβώς θέλει να ζη ο άνθρωπος ειρηνικά, τόσο στο κοινωνικό του επίπεδο, όσο, και πολύ περισσότερο, στην προσωπική και εσωτερική του ζωή, τόσο σήμερα όσο και αύριο.
Εξάλλου ο Χριστός, με τον σταυρικό του θάνατο και την Ανάσασή του νίκησε και κατάργησε τον θάνατο. Ένα σχετικό τροπάριο αναφέρει ότι πριν τον ανάσταση του Χριστού, ο Θάνατος ήταν φοβερός γιά τον άνθρωπο, αλλά μετά την ανάσταση του Χριστού, ο άνθρωπος έγινε φοβερός γιά τον θάνατο. Και έχουμε τόσους ανθρώπους οι οποίοι δεν φοβήθηκαν καθόλου τον θάνατο, αγωνίστηκαν με φρικτά βασανιστήρια, και απλά, μετέβησαν από την ζωή επί της γης στην ζωή στους ουρανούς.
Το μέλλον μας ανήκει στον Θεό. Δικαίων ψυχαί εν χειρί Θεού. Στις παλαιές εκκλησίες, που έχουν αγιογραφίες στους τοίχους, επάνω από την εξωτερική πύλη, εσωτερικά, υπάρχει ένα πελώριο χέρι ζωγραφισμένο, και μέσα στην παλάμη υπάρχουν ψυχές. Είναι το χέρι του Θεού και μέσα εικονίζονται οι πιστοί. Το νόημα της εικόνας είναι παρηγορητικό. Αυτή η αγιογραφία βρίσκεται στην συγκεκριμένη θέση, γιά να σκεφτόμαστε ότι, φεύγοντας από τον οίκο του Θεού, ο Κύριος δεν μας εγκαταλείπει, αλλά συνεχίζει και πάλι μας να μάς προσέχει και να μάς φροντίζει.
Όταν τα όνειρα μάς ταράζουν, λένε οι Πατέρες μας, ότι είναι από τον πονηρό, ο οποίος εκμεταλλεύεται την απραγία του ανθρώπου, κατά την διάρκεια του ύπνου, και με νυκτερινές οράσεις-όνειρα τον ταράζει. Αυτά τα όνειρα δεν πρέπει να τα δίνουμε καμία απολύτως σημασία.
Επίσης δεν πρέπει καθόλου να προσέχουμε τα όνειρα που μάς «μιλούν» γιά το μέλλον μας. Το μέλλον μας ανήκει στον Θεό μας.
Μερικές φορές, νομίζουμε ότι έχουμε δει στον ύπνο μας κάτι που μας συνέβη. Αυτή η περίπτωση έχει δύο ερμηνείες. Στην μία περίπτωση, είναι καθαρά ψυχολογικό το θέμα, και ο άνθρωπος πάσχει από κάποια μορφή ψυχαναγκασμού. Είναι τόσο έντονο το γεγονός και το ζη τόσο δυνατά, που νομίζει ότι το «είδε» και στον ύπνο του.
Στην άλλη περίπτωση, ο Θεός έχει κάθε δυνατότητα να «δείξει» κάτι στον άνθρωπο. Αλλά δεν θέλει ο Θεός, σε καμία περίπτωση, να δεσμεύσει την ελευθερία τού πλάσματός του. Συνεπώς και στην περίπτωση αυτήν, ας μην προσέχουμε στα όνειρα.
Τα θεϊκά όνειρα φέρνουν ειρήνη και γαλήνη στον εσωτερικό κόσμο αυτού που τα είδε. Δεν δημιουργούν ταραχή.
Και γιά να κλείσουμε το θέμα μας, πρέπει να πούμε δύο ακόμα λέξεις.
Στον άνθρωπο, που έχει εσωτερική καθαρότητα, ο Θεός μπορεί να μιλήσει καί με τα όνειρα. Αλλά αυτά πλέον είναι οπτασίες, μεταξύ ύπνου και ξύπνιου. Δεν τρομάζουν, αλλά γαληνεύουν και ειρηνεύουν ακόμα περισσότερο τον άνθρωπο του Θεού.
Το δεύτερο, όπως φαίνεται μέσα από τα ιερά κείμενα της αγίας Εκκλησίας μας, τα όνειρα εξαρτώνται από το αποτέλεσμα, από την έκβασή τους. Και προφανώς, τέτοια όνειρα έχει πολλά η εκκλησιαστική μας γραμματεία.
Το καλύτερο είναι να ζούμε συνειδητά μέσα στην κιβωτό της σωτηρίας μας, την Αγία Εκκλησία μας. Να καλλιεργούμε την πίστη και την απόλυτη εμπιστοσύνη στο θέλημα του Κυρίου, στο ότι ο Κύριος μάς νοιάζεται προσωπικά, έχει την μέριμνά του ξεχωριστά γιά κάθε πλάσμα του.
Έτσι θα έχουμε την ειρήνη της καρδιάς, την ειρήνη την πάντα νουν υπερέχουσαν, την ειρήνη που δεν υπάρχει τίποτα πιο ανώτερο από αυτήν. Την ειρήνη, που είναι ο ίδιος ο Χριστός. αρχιμ. Πορφύριος Προδρομίτης
*** Ο θάνατος ως αίσθημα απώλειας.
γράφει ο π. Αντώνιος Μπλουμ Μητροπολίτης Σουρόζ
Η πρώτη και η πλέον συνεχής επαφή μας με το θάνατο πραγματοποιείται μέσα από το αίσθημα της απώλειας.
Μαθαίνοντας να κατανοούμε το θάνατο των άλλων και να τον βιώνουμε μέσα στους άλλους και στον εαυτό μας, μπορούμε να μάθουμε να τον αντικρίζουμε, και τελικά να αντιμετωπίζουμε το δικό μας θάνατο, κατ' αρχάς ως δυνατότητα -και όντως ως μια βεβαιότητα, μια βεβαιότητα όμως που τόσο συχνά και τόσο εμφανώς έχει απομακρυνθεί από μας, ώστε να μην τη χαρακτηρίζουμε πλέον βεβαιότητα- και κατόπιν ως την ίδια την πραγματικότητα που μας πλησιάζει.
Μαθαίνοντας να κατανοούμε το θάνατο των άλλων και να τον βιώνουμε μέσα στους άλλους και στον εαυτό μας, μπορούμε να μάθουμε να τον αντικρίζουμε, και τελικά να αντιμετωπίζουμε το δικό μας θάνατο, κατ' αρχάς ως δυνατότητα -και όντως ως μια βεβαιότητα, μια βεβαιότητα όμως που τόσο συχνά και τόσο εμφανώς έχει απομακρυνθεί από μας, ώστε να μην τη χαρακτηρίζουμε πλέον βεβαιότητα- και κατόπιν ως την ίδια την πραγματικότητα που μας πλησιάζει.
Ένα από τα άμεσα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόσωπο εκείνο που πενθεί, είναι η εμπειρία της μοναξιάς, το γεγονός ότι το μόνο πρόσωπο που κατά καιρούς τον ενδιέφερε, το πρόσωπο εκείνο που γέμιζε όλο το χώρο και το χρόνο και όλη την καρδιά του τον άφησε.
Κι αν ακόμη το πρόσωπο που μας άφησε δεν μας είχε δώσει όλη του την καρδιά, αφήνει ωστόσο πίσω του ένα τεράστιο κενό. Όσο το πρόσωπο είναι άρρωστο προσφέρουμε πολύ περισσότερο χρόνο στη σκέψη. Οι δραστηριότητές μας συγκεντρώνονται και κατευθύνονται προς αυτό.
Όταν το πρόσωπο πεθάνει, πολύ συχνά αυτοί που μένουν πίσω αισθάνονται ότι η δραστηριότητά τους είναι πλέον άσκοπη, δεν έχουν τουλάχιστον κάποιον άμεσο σκοπό, κέντρο και κατεύθυνση.
Μια ζωή, όσο οδυνηρή και αγωνιώδης κι αν ήταν, έτρεχε σαν το ποτάμι. Τώρα όμως καταντάει ένας βάλτος.
Μοναξιά επίσης σημαίνει ότι δεν υπάρχει ούτε ένα πρόσωπο με το οποίο να μπορεί κάποιος να μιλήσει ή να το ακούσει, ή να το προσέξει, που να ανταποκρίνεται και να αντιδρά, και στο οποίο αυτός να αντιδρά και να ανταποκρίνεται.
Το πρόσωπο που μας αφήνει είναι πολύ συχνά το πρόσωπο εκείνο που, στα δικά μας μάτια, μας έδινε την έσχατη αξία:
το πρόσωπο εκείνο για το οποίο αξίζαμε, το πρόσωπο εκείνο που διεκδικούσε την ύπαρξη και τη σημασία μας.
Περισσότερο από μια φορά έχω αναφέρει, με την ευκαιρία κάποιου γάμου, τη φράση του Λέων Μπλόυ: «Το να πεις σε κάποιον "σ' αγαπώ" ισοδυναμεί με το να του λες "δεν θα πεθάνεις ποτέ"».
Αυτό ισχύει και σ' αυτό το πλαίσιο.
Το πρόσωπο που μας αφήνει δεν βρίσκεται πλέον εδώ για να διακηρύσσει την έσχατη αξία μας, την έσχατη σημασία μας.
Αυτό το πρόσωπο δεν βρίσκεται πλέον εδώ για να μπορεί να πει «σε αγαπώ», και γι' αυτό χάνεται η αιώνια επιβεβαίωση και αναγνώρισή μας.
Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το αντιμετωπίσουμε.
Δεν είναι κάτι που πρέπει να το παραμερίσουμε, να το ξεχάσουμε ή να το παρακάμψουμε.
Δημιουργείται ένα κενό και αυτό το κενό δεν πρέπει ποτέ να γεμίσει με τεχνητά πράγματα, που δεν αξίζουν μπροστά σ' αυτά που αντικαθιστούν.
Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αναγνωρίσουμε ότι ο πόνος είναι μία από τις εκφράσεις της αγάπης.
Αν ισχυριζόμαστε ότι αγαπούμε αληθινά το πρόσωπο που μόλις αναχώρησε από αυτήν τη ζωή, πρέπει να είμαστε και έτοιμοι να το αγαπούμε μέσα από τον πόνο, με τον ίδιο τρόπο που κάποτε το αγαπήσαμε μέσα από τη χαρά - τη χαρά της επιβεβαίωσης, τη χαρά της κοινής ζωής.
Aυτό απαιτεί θάρρος, και νομίζω ότι πρέπει πολλά να εξηγηθούν από την άποψη αυτή σήμερα, όταν τόσοι άνθρωποι, για να ξεφύγουν από τον πόνο, στρέφονται στα ηρεμιστικά, στο αλκοόλ ή σε οποιαδήποτε διασκέδαση, για να ξεχάσουν. Πιθανώς να επισκιάζεται ό,τι συμβαίνει σε μιαν ανθρώπινη ψυχή, συνεχίζει όμως να προχωρά, και αν δεν λυθεί, αφήνει το πρόσωπο φτωχότερο.
Ένα άλλο πράγμα που πρέπει το πρόσωπο που πενθεί να μάθει να μην κάνει ποτέ είναι να μιλά για τη σχέση αγάπης που υπήρχε σε αόριστο χρόνο.
Ποτέ δεν πρέπει κάποιος να πει: «Αγαπούσαμε ο ένας τον άλλο». Πρέπει πάντοτε να λέει: «Αγαπούμε ο ένας τον άλλο».
Αν επιτρέψουμε στην αγάπη μας να μεταβληθεί σε αντικείμενο του παρελθόντος, πρέπει να ομολογήσουμε ότι δεν πιστεύουμε στη συνέχιση της ζωής του προσώπου που πέθανε.
Αν το κάνουμε, πρέπει να ομολογήσουμε ότι είμαστε άπιστοι και άθεοι, με τη χειρότερη έννοια, και ότι αντιμετωπίζουμε τη ζωή από διαφορετική γωνία.
Αν δεν υπάρχει Θεός, αν δεν υπάρχει αιώνια ζωή, τότε ο θάνατος πού επήλθε δεν έχει καμιά μεταφυσική σημασία.
Αποτελεί ένα γεγονός της φυσικής ιστορίας.
Είναι μια νίκη των νόμων της φυσικής και της χημείας, και ο άνθρωπος συνεχίζει να υπάρχει όχι ως πρόσωπο αλλά ως μέρος της φύσης.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αντιμετωπίσουμε κατάματα είτε την πίστη μας, είτε την έλλειψη πίστης και να ενεργήσουμε ανάλογα.
Πολύ συχνά, αυτοί που μένουν πίσω αισθάνονται ότι το πρόσωπο που έφυγε δεν είναι μόνο μια δική τους απώλεια, αλλά μια απώλεια που στερεί όλους γύρω από κάτι το πολύτιμο - από μια λογική, μια καρδιά και μια θέληση, από κάποιον που ενεργούσε όμορφα και σωστά.
Και αυτός που έχασε το πρόσωπο μένει επίσης με την απώλεια.
Σ' αυτό το σημείο πρέπει να θυμηθούμε -πράγμα ουσιαστικό- ότι όποιος ζει θέτει ένα παράδειγμα: ένα παράδειγμα για το πώς ζει κανείς καλά ή ένα παράδειγμα για το πώς ζει κανείς άσχημα.
Πρέπει να μαθαίνουμε από όλους, ζώντες ή κεκοιμημένους, αυτό που είναι λάθος για να το αποφεύγουμε και αυτό που είναι σωστό για να το μιμούμαστε.
Όποιος έχει γνωρίσει κάποιον που τώρα έχει πεθάνει, θα πρέπει να στοχαστεί βαθιά το σημάδι που η ζωή αυτού του ανθρώπου άφησε στη ζωή του.
Πρέπει να στοχαστεί το είδος του σπόρου που σπάρθηκε στη ζωή αυτού του ανθρώπου και τον καρπό που αυτός έφερε.
Υπάρχει μια φράση στο Ευαγγέλιο που λέει πως «εάv μη ο κόκκος του σίτου πεσών εις την γην αποθάνη, αυτός μόνος μένει. Εάν δε αποθάνη πολύν καρπόν φέρει».
Αυτό ακριβώς μπορεί να συμβεί, αν στοχαζόμαστε με όλη μας την καρδιά, με το πνεύμα και με τη μνήμη, με όλη την ευαισθησία μας και την αίσθηση δικαιοσύνης, τη ζωή εκείνων που έχουν αναχωρήσει από αυτήν τη ζωή.
Αν είχαμε το κουράγιο να χρησιμοποιήσουμε αυτό το ξίφος -που είναι ο λόγος του Θεού για να χωρίσουμε το φως από το σκοτάδι, να χρησιμοποιήσουμε όλη μας τη διάκριση για να ξεχωρίσουμε την ήρα από το σιτάρι, τότε, έχοντας συγκεντρώσει όσο σιτάρι θα είχαμε τη δυνατότητα να ξεχωρίσουμε, θα μπορούσε ο καθένας μας, ο καθένας που είχε γνωρίσει τον κεκοιμημένο, να φέρει πολύ καρπό στη ζωή του.
Μπορούμε να ζήσουμε σύμφωνα μ' ένα παράδειγμα που προσφέρεται και λαμβάνεται, να χωνέψουμε όσα αξίζουν να χωνευθούν από τη ζωή αυτού του προσώπου.
Στη Νεκρώσιμη Ακολουθία κρατούμε αναμμένα κεριά.
Πιστεύω ότι αυτό υποδηλώνει δύο πράγματα.
Το πρώτο, που είναι πολύ εμφανές, είναι ότι αναγγέλλουμε την ανάσταση.
Στεκόμαστε κρατώντας αναμμένα κεριά με τον ίδιο τρόπο που στεκόμαστε στην εκκλησία το βράδυ της Ανάστασης.
Στεκόμαστε επίσης δίνοντας τη μαρτυρία μας μπροστά στον Θεό ότι το πρόσωπο αυτό έφερε τουλάχιστον μια σπίθα φωτός στο λυκόφως του κόσμου, ότι αυτό το πρόσωπο δεν έζησε μάταια.
Θα φυλάξουμε, θα προστατεύσουμε και θα μοιραστούμε αυτό το φως, έτσι ώστε να φωτίζει όλο και περισσότερους ανθρώπους, και αν είναι δυνατό να γίνει εκατονταπλάσιο.
Αν ξεκινήσουμε να ζήσουμε μ' αυτό τον τρόπο, να γίνουμε η συνέχεια της επίγειας ζωής του κεκοιμημένου, αν ξεκινήσουμε να γίνουμε η συνέχεια όλων όσα ήταν ευγενικά, καλά, αληθινά και άγια σ' αυτό το πρόσωπο, τότε αυτό το πρόσωπο πράγματι δεν έχει ζήσει μάταια και θα αισθανθούμε κι εμείς ότι πράγματι δεν ζούμε μάταια.
Δεν θα υπάρξει μέσα μας χώρος για ελπίδες ενός άμεσου θανάτου, επειδή πρέπει να επιτελέσουμε κάποια λειτουργία.
Μένουμε πίσω για να κάνουμε δυνατά όλα όσα είδαμε, όλα όσα ακούσαμε, όλα όσα νιώσαμε, να τα πολλαπλασιάσουμε και να τα σκορπίσουμε και να γίνουμε μια νέα αλυσίδα φωτός πάνω στη γη.
Αν μπορέσουμε όμως να ομολογήσουμε πως το πρόσωπο που αναχώρησε από αυτήν τη ζωή ήταν για μας ένας θησαυρός, τότε «όπου γαρ εστιν ο θησαυρός υμών, εκεί έσται και η καρδία υμών».
Πρέπει, μαζί μ' αυτόν που εισήλθε στην αιωνιότητα, να ζήσουμε κι εμείς όσο το δυνατόν τελειότερα και βαθύτερα, στην αιωνιότητα.
Επειδή είναι ο μόνος τόπος όπου μπορούμε να είμαστε μαζί με τον κεκοιμημένο.
Αυτό σημαίνει ότι, καθώς όλο και περισσότερα αγαπημένα πρόσωπα αφήνουν αυτό το επίγειο προσκύνημα και εισέρχονται στη σταθερότητα και στη γαλήνη της αιώνιας ζωής, θα πρέπει να αισθανόμαστε όλο και περισσότερο ότι ανήκουμε όλο και τελειότερα και πληρέστερα σ' εκείνο τον κόσμο, και ότι σταδιακά οι αξίες του γίνονται δικές μας.
Αν μάλιστα ένα από τα πολυαγαπημένα μας πρόσωπα, αν ένας από τους πολυτιμότερους θησαυρούς μας λέγεται Ιησούς Χριστός, τότε μπορούμε αληθινά, όσο είμαστε ακόμη πάνω στη γη, να λαχταρούμε, όπως ο απόστολος Παύλος, με όλη μας την ψυχή και όλο μας το μυαλό, με όλο μας το σώμα και όλη μας την καρδιά, την ημέρα που θα ενωθούμε αδιαίρετα μαζί Του.
Η αντιμετώπιση του δικού μας θανάτου είναι κάτι που το κάνουμε με τρόπους πολύ διαφορετικούς, σύμφωνα με την ηλικία μας και τις περιστάσεις.
Αντιλαμβανόμαστε το θάνατο με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικές καταστάσεις και ηλικίες.
Σκεφτείτε τα παιδιά που ακούν τη λέξη «θάνατος».
Ίσως να διαθέτουν μια πολύ ασαφή ιδέα γι' αυτόν ή ίσως να έχουν ήδη χάσει κάποιο γονιό και να στενοχωριούνται στη μοναξιά τους.
Τον αντιλαμβάνονται ως απώλεια, αλλά όχι ως θάνατο καθαυτό.
Ένα παιδί μπορεί να πληροφορηθεί για το θάνατο με κάποιον τερατώδη τρόπο, που θα τον καταστήσει έτσι αποκρουστικό στα μάτια του, ή αντίθετα με κάποιον λογικό και υγιή τρόπο, όπως μας δείχνει η ακόλουθη ιστορία.
Μια πολυαγαπημένη γιαγιά πέθανε μετά από μακρά και οδυνηρή ασθένεια. Με κάλεσαν στο σπίτι της και, όταν έφθασα, ανακάλυψα ότι τα παιδιά είχαν απομακρυνθεί.
Ρώτησα γιατί και οι γονείς μου είπαν: «Δεν έπρεπε να αφήσουμε τα παιδιά να μείνουν στο σπίτι όπου υπήρχε ένας πεθαμένος».
«Γιατί;»
«Επειδή ξέρουν τι είναι θάνατος».
«Και τι είναι θάνατος;» ρώτησα.
«Είδαν κάποια μέρα ένα κουνελάκι κατακομματιασμένο από μία γάτα στον κήπο, και έτσι γνωρίζουν τι είναι θάνατος».
Σκέφτηκα πως αν αυτή είναι η εικόνα του θανάτου που είχαν αυτά τα παιδιά, τότε θα ήταν υποχρεωμένα όλη τους τη ζωή να ζουν με μια αίσθηση τρόμου, οποτεδήποτε άκουγαν αυτήν τη λέξη, οπουδήποτε παρακολουθούσαν ένα μνημόσυνο, οπουδήποτε έβλεπαν ένα φέρετρο - ανείπωτος τρόμος κρυμμένος μέσα σ' αυτό το ξύλινο κουτί.
Μετά από μακρά συζήτηση, κατά τη διάρκεια της οποίας οι γονείς μου είπαν ότι τα παιδιά θα κατέρρεαν ψυχολογικά αν τους επιτρεπόταν να δουν τη γιαγιά τους και πως η διανοητική τους κατάσταση θα ήταν δική μου ευθύνη, έφερα πίσω τα παιδιά.
Η πρώτη τους ερώτηση ήταν:
«Τι είχε πράγματι συμβεί στη γιαγιά;»
Τους είπα: «Την ακούσατε πολλές φορές να λέει ότι λαχταρούσε να συναντήσει τον άνδρα της στη Βασιλεία του Θεού, όπου αυτός είχε προηγηθεί. Τώρα πήγε και αυτή».
«Έτσι, είναι ευτυχισμένη» είπε ένα από τα παιδιά.
«Ναι» είπα.
Κατόπιν πήγαμε στο δωμάτιο όπου βρισκόταν η γιαγιά.
Η ησυχία ήταν όμορφη. Η ηλικιωμένη γυναίκα, που το πρόσωπό της είχε ρητιδωθεί τα τελευταία χρόνια από τον πόνο, κειτόταν απόλυτα ακίνητη και ήρεμη.
Ένα από τα παιδιά είπε: «Αυτός λοιπόν είναι ο θάνατος».
Και το άλλο συμπλήρωσε: «Τι ωραία».
Εδώ έχουμε δύο μορφές της ίδιας εμπειρίας.
Πρόκειται να επιτρέψουμε στα παιδιά να δουν το θάνατο σύμφωνα με το κατακομματιασμένο από κάποια γάτα κουνελάκι, ή θα τα αφήσουμε να δουν την ηρεμία και την ομορφιά του θανάτου;
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία φέρνουμε τον νεκρό στο ναό όσο γρηγορότερα μπορούμε.
Προσευχόμαστε μπροστά στο ανοιχτό φέρετρο.
Το πλησιάζουν ενήλικες και παιδιά. Ο θάνατος δεν είναι κάτι που πρέπει να το κρύψουμε: είναι κάτι απλό και μέρος της ζωής. Και τα παιδιά μπορούν να παρατηρούν τον κεκοιμημένο και να βλέπουν τη γαλήνη στο πρόσωπό του.
Ασπαζόμαστε τον κεκοιμημένο.
Αυτή δε τη στιγμή δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε να προειδοποιήσουμε τα παιδιά όταν θα ασπασθούν το μέτωπο του νεκρού που ήταν πάντοτε ζεστό, ότι τώρα θα το βρουν κρύο, και να τους πούμε, «αυτό είναι το σημάδι του θανάτου».
Η ζωή είναι ζεστή.
Ο θάνατος είναι ψυχρός.
Τότε το παιδί δεν θα τρομοκρατηθεί, επειδή διαθέτει την εμπειρία από ζεστά και κρύα πράγματα, που το καθένα έχει το χαρακτήρα και το νόημά του.
Όταν το πρόσωπο πεθάνει, πολύ συχνά αυτοί που μένουν πίσω αισθάνονται ότι η δραστηριότητά τους είναι πλέον άσκοπη, δεν έχουν τουλάχιστον κάποιον άμεσο σκοπό, κέντρο και κατεύθυνση.
Μια ζωή, όσο οδυνηρή και αγωνιώδης κι αν ήταν, έτρεχε σαν το ποτάμι. Τώρα όμως καταντάει ένας βάλτος.
Μοναξιά επίσης σημαίνει ότι δεν υπάρχει ούτε ένα πρόσωπο με το οποίο να μπορεί κάποιος να μιλήσει ή να το ακούσει, ή να το προσέξει, που να ανταποκρίνεται και να αντιδρά, και στο οποίο αυτός να αντιδρά και να ανταποκρίνεται.
Το πρόσωπο που μας αφήνει είναι πολύ συχνά το πρόσωπο εκείνο που, στα δικά μας μάτια, μας έδινε την έσχατη αξία:
το πρόσωπο εκείνο για το οποίο αξίζαμε, το πρόσωπο εκείνο που διεκδικούσε την ύπαρξη και τη σημασία μας.
Περισσότερο από μια φορά έχω αναφέρει, με την ευκαιρία κάποιου γάμου, τη φράση του Λέων Μπλόυ: «Το να πεις σε κάποιον "σ' αγαπώ" ισοδυναμεί με το να του λες "δεν θα πεθάνεις ποτέ"».
Αυτό ισχύει και σ' αυτό το πλαίσιο.
Το πρόσωπο που μας αφήνει δεν βρίσκεται πλέον εδώ για να διακηρύσσει την έσχατη αξία μας, την έσχατη σημασία μας.
Αυτό το πρόσωπο δεν βρίσκεται πλέον εδώ για να μπορεί να πει «σε αγαπώ», και γι' αυτό χάνεται η αιώνια επιβεβαίωση και αναγνώρισή μας.
Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το αντιμετωπίσουμε.
Δεν είναι κάτι που πρέπει να το παραμερίσουμε, να το ξεχάσουμε ή να το παρακάμψουμε.
Δημιουργείται ένα κενό και αυτό το κενό δεν πρέπει ποτέ να γεμίσει με τεχνητά πράγματα, που δεν αξίζουν μπροστά σ' αυτά που αντικαθιστούν.
Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αναγνωρίσουμε ότι ο πόνος είναι μία από τις εκφράσεις της αγάπης.
Αν ισχυριζόμαστε ότι αγαπούμε αληθινά το πρόσωπο που μόλις αναχώρησε από αυτήν τη ζωή, πρέπει να είμαστε και έτοιμοι να το αγαπούμε μέσα από τον πόνο, με τον ίδιο τρόπο που κάποτε το αγαπήσαμε μέσα από τη χαρά - τη χαρά της επιβεβαίωσης, τη χαρά της κοινής ζωής.
Aυτό απαιτεί θάρρος, και νομίζω ότι πρέπει πολλά να εξηγηθούν από την άποψη αυτή σήμερα, όταν τόσοι άνθρωποι, για να ξεφύγουν από τον πόνο, στρέφονται στα ηρεμιστικά, στο αλκοόλ ή σε οποιαδήποτε διασκέδαση, για να ξεχάσουν. Πιθανώς να επισκιάζεται ό,τι συμβαίνει σε μιαν ανθρώπινη ψυχή, συνεχίζει όμως να προχωρά, και αν δεν λυθεί, αφήνει το πρόσωπο φτωχότερο.
Ένα άλλο πράγμα που πρέπει το πρόσωπο που πενθεί να μάθει να μην κάνει ποτέ είναι να μιλά για τη σχέση αγάπης που υπήρχε σε αόριστο χρόνο.
Ποτέ δεν πρέπει κάποιος να πει: «Αγαπούσαμε ο ένας τον άλλο». Πρέπει πάντοτε να λέει: «Αγαπούμε ο ένας τον άλλο».
Αν επιτρέψουμε στην αγάπη μας να μεταβληθεί σε αντικείμενο του παρελθόντος, πρέπει να ομολογήσουμε ότι δεν πιστεύουμε στη συνέχιση της ζωής του προσώπου που πέθανε.
Αν το κάνουμε, πρέπει να ομολογήσουμε ότι είμαστε άπιστοι και άθεοι, με τη χειρότερη έννοια, και ότι αντιμετωπίζουμε τη ζωή από διαφορετική γωνία.
Αν δεν υπάρχει Θεός, αν δεν υπάρχει αιώνια ζωή, τότε ο θάνατος πού επήλθε δεν έχει καμιά μεταφυσική σημασία.
Αποτελεί ένα γεγονός της φυσικής ιστορίας.
Είναι μια νίκη των νόμων της φυσικής και της χημείας, και ο άνθρωπος συνεχίζει να υπάρχει όχι ως πρόσωπο αλλά ως μέρος της φύσης.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αντιμετωπίσουμε κατάματα είτε την πίστη μας, είτε την έλλειψη πίστης και να ενεργήσουμε ανάλογα.
Πολύ συχνά, αυτοί που μένουν πίσω αισθάνονται ότι το πρόσωπο που έφυγε δεν είναι μόνο μια δική τους απώλεια, αλλά μια απώλεια που στερεί όλους γύρω από κάτι το πολύτιμο - από μια λογική, μια καρδιά και μια θέληση, από κάποιον που ενεργούσε όμορφα και σωστά.
Και αυτός που έχασε το πρόσωπο μένει επίσης με την απώλεια.
Σ' αυτό το σημείο πρέπει να θυμηθούμε -πράγμα ουσιαστικό- ότι όποιος ζει θέτει ένα παράδειγμα: ένα παράδειγμα για το πώς ζει κανείς καλά ή ένα παράδειγμα για το πώς ζει κανείς άσχημα.
Πρέπει να μαθαίνουμε από όλους, ζώντες ή κεκοιμημένους, αυτό που είναι λάθος για να το αποφεύγουμε και αυτό που είναι σωστό για να το μιμούμαστε.
Όποιος έχει γνωρίσει κάποιον που τώρα έχει πεθάνει, θα πρέπει να στοχαστεί βαθιά το σημάδι που η ζωή αυτού του ανθρώπου άφησε στη ζωή του.
Πρέπει να στοχαστεί το είδος του σπόρου που σπάρθηκε στη ζωή αυτού του ανθρώπου και τον καρπό που αυτός έφερε.
Υπάρχει μια φράση στο Ευαγγέλιο που λέει πως «εάv μη ο κόκκος του σίτου πεσών εις την γην αποθάνη, αυτός μόνος μένει. Εάν δε αποθάνη πολύν καρπόν φέρει».
Αυτό ακριβώς μπορεί να συμβεί, αν στοχαζόμαστε με όλη μας την καρδιά, με το πνεύμα και με τη μνήμη, με όλη την ευαισθησία μας και την αίσθηση δικαιοσύνης, τη ζωή εκείνων που έχουν αναχωρήσει από αυτήν τη ζωή.
Αν είχαμε το κουράγιο να χρησιμοποιήσουμε αυτό το ξίφος -που είναι ο λόγος του Θεού για να χωρίσουμε το φως από το σκοτάδι, να χρησιμοποιήσουμε όλη μας τη διάκριση για να ξεχωρίσουμε την ήρα από το σιτάρι, τότε, έχοντας συγκεντρώσει όσο σιτάρι θα είχαμε τη δυνατότητα να ξεχωρίσουμε, θα μπορούσε ο καθένας μας, ο καθένας που είχε γνωρίσει τον κεκοιμημένο, να φέρει πολύ καρπό στη ζωή του.
Μπορούμε να ζήσουμε σύμφωνα μ' ένα παράδειγμα που προσφέρεται και λαμβάνεται, να χωνέψουμε όσα αξίζουν να χωνευθούν από τη ζωή αυτού του προσώπου.
Στη Νεκρώσιμη Ακολουθία κρατούμε αναμμένα κεριά.
Πιστεύω ότι αυτό υποδηλώνει δύο πράγματα.
Το πρώτο, που είναι πολύ εμφανές, είναι ότι αναγγέλλουμε την ανάσταση.
Στεκόμαστε κρατώντας αναμμένα κεριά με τον ίδιο τρόπο που στεκόμαστε στην εκκλησία το βράδυ της Ανάστασης.
Στεκόμαστε επίσης δίνοντας τη μαρτυρία μας μπροστά στον Θεό ότι το πρόσωπο αυτό έφερε τουλάχιστον μια σπίθα φωτός στο λυκόφως του κόσμου, ότι αυτό το πρόσωπο δεν έζησε μάταια.
Θα φυλάξουμε, θα προστατεύσουμε και θα μοιραστούμε αυτό το φως, έτσι ώστε να φωτίζει όλο και περισσότερους ανθρώπους, και αν είναι δυνατό να γίνει εκατονταπλάσιο.
Αν ξεκινήσουμε να ζήσουμε μ' αυτό τον τρόπο, να γίνουμε η συνέχεια της επίγειας ζωής του κεκοιμημένου, αν ξεκινήσουμε να γίνουμε η συνέχεια όλων όσα ήταν ευγενικά, καλά, αληθινά και άγια σ' αυτό το πρόσωπο, τότε αυτό το πρόσωπο πράγματι δεν έχει ζήσει μάταια και θα αισθανθούμε κι εμείς ότι πράγματι δεν ζούμε μάταια.
Δεν θα υπάρξει μέσα μας χώρος για ελπίδες ενός άμεσου θανάτου, επειδή πρέπει να επιτελέσουμε κάποια λειτουργία.
Μένουμε πίσω για να κάνουμε δυνατά όλα όσα είδαμε, όλα όσα ακούσαμε, όλα όσα νιώσαμε, να τα πολλαπλασιάσουμε και να τα σκορπίσουμε και να γίνουμε μια νέα αλυσίδα φωτός πάνω στη γη.
Αν μπορέσουμε όμως να ομολογήσουμε πως το πρόσωπο που αναχώρησε από αυτήν τη ζωή ήταν για μας ένας θησαυρός, τότε «όπου γαρ εστιν ο θησαυρός υμών, εκεί έσται και η καρδία υμών».
Πρέπει, μαζί μ' αυτόν που εισήλθε στην αιωνιότητα, να ζήσουμε κι εμείς όσο το δυνατόν τελειότερα και βαθύτερα, στην αιωνιότητα.
Επειδή είναι ο μόνος τόπος όπου μπορούμε να είμαστε μαζί με τον κεκοιμημένο.
Αυτό σημαίνει ότι, καθώς όλο και περισσότερα αγαπημένα πρόσωπα αφήνουν αυτό το επίγειο προσκύνημα και εισέρχονται στη σταθερότητα και στη γαλήνη της αιώνιας ζωής, θα πρέπει να αισθανόμαστε όλο και περισσότερο ότι ανήκουμε όλο και τελειότερα και πληρέστερα σ' εκείνο τον κόσμο, και ότι σταδιακά οι αξίες του γίνονται δικές μας.
Αν μάλιστα ένα από τα πολυαγαπημένα μας πρόσωπα, αν ένας από τους πολυτιμότερους θησαυρούς μας λέγεται Ιησούς Χριστός, τότε μπορούμε αληθινά, όσο είμαστε ακόμη πάνω στη γη, να λαχταρούμε, όπως ο απόστολος Παύλος, με όλη μας την ψυχή και όλο μας το μυαλό, με όλο μας το σώμα και όλη μας την καρδιά, την ημέρα που θα ενωθούμε αδιαίρετα μαζί Του.
Η αντιμετώπιση του δικού μας θανάτου είναι κάτι που το κάνουμε με τρόπους πολύ διαφορετικούς, σύμφωνα με την ηλικία μας και τις περιστάσεις.
Αντιλαμβανόμαστε το θάνατο με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικές καταστάσεις και ηλικίες.
Σκεφτείτε τα παιδιά που ακούν τη λέξη «θάνατος».
Ίσως να διαθέτουν μια πολύ ασαφή ιδέα γι' αυτόν ή ίσως να έχουν ήδη χάσει κάποιο γονιό και να στενοχωριούνται στη μοναξιά τους.
Τον αντιλαμβάνονται ως απώλεια, αλλά όχι ως θάνατο καθαυτό.
Ένα παιδί μπορεί να πληροφορηθεί για το θάνατο με κάποιον τερατώδη τρόπο, που θα τον καταστήσει έτσι αποκρουστικό στα μάτια του, ή αντίθετα με κάποιον λογικό και υγιή τρόπο, όπως μας δείχνει η ακόλουθη ιστορία.
Μια πολυαγαπημένη γιαγιά πέθανε μετά από μακρά και οδυνηρή ασθένεια. Με κάλεσαν στο σπίτι της και, όταν έφθασα, ανακάλυψα ότι τα παιδιά είχαν απομακρυνθεί.
Ρώτησα γιατί και οι γονείς μου είπαν: «Δεν έπρεπε να αφήσουμε τα παιδιά να μείνουν στο σπίτι όπου υπήρχε ένας πεθαμένος».
«Γιατί;»
«Επειδή ξέρουν τι είναι θάνατος».
«Και τι είναι θάνατος;» ρώτησα.
«Είδαν κάποια μέρα ένα κουνελάκι κατακομματιασμένο από μία γάτα στον κήπο, και έτσι γνωρίζουν τι είναι θάνατος».
Σκέφτηκα πως αν αυτή είναι η εικόνα του θανάτου που είχαν αυτά τα παιδιά, τότε θα ήταν υποχρεωμένα όλη τους τη ζωή να ζουν με μια αίσθηση τρόμου, οποτεδήποτε άκουγαν αυτήν τη λέξη, οπουδήποτε παρακολουθούσαν ένα μνημόσυνο, οπουδήποτε έβλεπαν ένα φέρετρο - ανείπωτος τρόμος κρυμμένος μέσα σ' αυτό το ξύλινο κουτί.
Μετά από μακρά συζήτηση, κατά τη διάρκεια της οποίας οι γονείς μου είπαν ότι τα παιδιά θα κατέρρεαν ψυχολογικά αν τους επιτρεπόταν να δουν τη γιαγιά τους και πως η διανοητική τους κατάσταση θα ήταν δική μου ευθύνη, έφερα πίσω τα παιδιά.
Η πρώτη τους ερώτηση ήταν:
«Τι είχε πράγματι συμβεί στη γιαγιά;»
Τους είπα: «Την ακούσατε πολλές φορές να λέει ότι λαχταρούσε να συναντήσει τον άνδρα της στη Βασιλεία του Θεού, όπου αυτός είχε προηγηθεί. Τώρα πήγε και αυτή».
«Έτσι, είναι ευτυχισμένη» είπε ένα από τα παιδιά.
«Ναι» είπα.
Κατόπιν πήγαμε στο δωμάτιο όπου βρισκόταν η γιαγιά.
Η ησυχία ήταν όμορφη. Η ηλικιωμένη γυναίκα, που το πρόσωπό της είχε ρητιδωθεί τα τελευταία χρόνια από τον πόνο, κειτόταν απόλυτα ακίνητη και ήρεμη.
Ένα από τα παιδιά είπε: «Αυτός λοιπόν είναι ο θάνατος».
Και το άλλο συμπλήρωσε: «Τι ωραία».
Εδώ έχουμε δύο μορφές της ίδιας εμπειρίας.
Πρόκειται να επιτρέψουμε στα παιδιά να δουν το θάνατο σύμφωνα με το κατακομματιασμένο από κάποια γάτα κουνελάκι, ή θα τα αφήσουμε να δουν την ηρεμία και την ομορφιά του θανάτου;
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία φέρνουμε τον νεκρό στο ναό όσο γρηγορότερα μπορούμε.
Προσευχόμαστε μπροστά στο ανοιχτό φέρετρο.
Το πλησιάζουν ενήλικες και παιδιά. Ο θάνατος δεν είναι κάτι που πρέπει να το κρύψουμε: είναι κάτι απλό και μέρος της ζωής. Και τα παιδιά μπορούν να παρατηρούν τον κεκοιμημένο και να βλέπουν τη γαλήνη στο πρόσωπό του.
Ασπαζόμαστε τον κεκοιμημένο.
Αυτή δε τη στιγμή δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε να προειδοποιήσουμε τα παιδιά όταν θα ασπασθούν το μέτωπο του νεκρού που ήταν πάντοτε ζεστό, ότι τώρα θα το βρουν κρύο, και να τους πούμε, «αυτό είναι το σημάδι του θανάτου».
Η ζωή είναι ζεστή.
Ο θάνατος είναι ψυχρός.
Τότε το παιδί δεν θα τρομοκρατηθεί, επειδή διαθέτει την εμπειρία από ζεστά και κρύα πράγματα, που το καθένα έχει το χαρακτήρα και το νόημά του.
*** Λόγοι και νουθεσίες σοφών ανθρώπων.
Καλύτερα ὁ κόσμος νὰ σὲ ξέρει ὡς ἁμαρτωλό, παρά ὁ Θεός νὰ σὲ ξέρει ὡς ὑποκριτή. (Ανώνυμος)
Ἐὰν ἡ ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους εἶναι ἀξιοκατάκριτη, πολὺ περισσότερο εἶναι ἀξιοκατάκριτη ἡ ἀδιαφορία γιὰ τὰ παιδιὰ μας (Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος)
Ἡ μέρα μας, μιὰ συνεχής ἐξερεύνηση. Στά βουνά τῆς ἀγάπης. (Ανώνυμος)
Ὅπως καὶ στὸ σπίτι μὲ κακή στέγη διεισδύει τὸ νερό, ἔτσι καὶ στὸ ἀδύνατο μυαλό διεισδύει ἡ ἐπιθυμία.
Εὐτυχία δὲν εἶναι νὰ κάνεις πάντα αὐτό ποὺ θέλεις, ἀλλά νὰ θέλεις πάντα αὐτό ποὺ κάνεις (Λέων Τολστόϊ)
Εὐτυχία δὲν εἶναι νὰ κάνεις πάντα αὐτό ποὺ θέλεις, ἀλλά νὰ θέλεις πάντα αὐτό ποὺ κάνεις (Λέων Τολστόϊ)
Φοβερὴ εἶναι ἡ φτώχεια, πιὸ φοβερὸς ὅμως ὁ ἄδικος πλοῦτος. (Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος )
Ἐκεῖνος ποὺ μιλάει, ἐπειδὴ τὸ θέλει ὁ Θεός, καλὰ κάνει. Καὶ ἐκεῖνος ποὺ σιωπᾷ, γιατὶ τὸ θέλει ὁ Θεός, ἐπίσης καλὰ κάνει. (Ἀββᾶς Ποιμήν )
Ἐκεῖνος ποὺ μιλάει, ἐπειδὴ τὸ θέλει ὁ Θεός, καλὰ κάνει. Καὶ ἐκεῖνος ποὺ σιωπᾷ, γιατὶ τὸ θέλει ὁ Θεός, ἐπίσης καλὰ κάνει. (Ἀββᾶς Ποιμήν )
Ἀπό τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν ἀδελφὸ ἔρχεται ἡ χάρις, καὶ διὰ τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν ἀδελφὸ φυλάγεται. Ἐὰν ὅμως δὲν ἀγαποῦμε τὸν ἀδελφόν, τότε καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δὲν ἔρχεται στὴν ψυχή, ἕνεκα τῆς κατακρίσεως ἢ τοῦ μίσους πρὸς τὸν ἀδελφό. (Ἅγιος Σιλουανός)
Ἐὰν ἤμασταν ἁπλοὶ σάν τὰ παιδιά, ὁ Κύριος θὰ ἔδειχνε σ' ἐμᾶς τὸν παράδεισο, θὰ ἐβλέπαμεν Αὐτὸν ἐν τῇ δόξῃ τῶν Χερουβὶμ καὶ τῶν Σεραφὶμ καὶ πασῶν τῶν ἐπουρανίων δυνάμεων καὶ τῶν Ἁγίων. Ἀλλὰ δὲν εἴμαστε ταπεινοί, καὶ γιὰ αὐτὸ βασανίζουμε καὶ τοὺς ἑαυτοὺς μας καὶ τοὺς ἄλλους, ὅσοι ζοῦν μαζί μας. ( Ἅγιος Σιλουανός )
Ο άρρωστος άνθρωπος κάνει άρρωστες κοινωνίες και οι άρρωστες κοινωνίες αρρωσταίνσυν χειρότερα τους ανθρώπους. (αρχιμ. Γεώργιος Καψάνης)
Ἡ πόρτα τοῦ οὐρανοῦ εἶναι ἡ ταπείνωση. Καὶ οἱ Πατέρες μας, περνώντας μὲ χαρὰ μέσα ἀπὸ πολλὲς καταφρονήσεις, μπῆκαν στὴν πόλη τοῦ Θεοῦ. ( Ἀββᾶς Ἰωάννης )
Ἐλπίζω νὰ προοδεύσετε σὲ ἀρετές. Κι αὐτὸ θὰ συμβεῖ ἂν ζήσετε μὲ προσοχὴ καὶ δὲν ἀμελεῖτε τὴν προσευχὴ τοῦ Ἰησοῦ. Γιατὶ εἶναι τὸ κεφάλαιο καὶ ἡ ἀρχὴ ὅλων τῶν ἀρετῶν. Τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ προφυλάξει τόσο τὴν ψυχὴ ἀπὸ τὴν εἴσοδο τοῦ πονηροῦ δαίμονα ὅσο ἡ νοερὰ προσευχὴ τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἡ θερμὴ ἱκεσία. (Γέροντας Ἰλαρίων )
Προσέξτε τὴν συνείδησή σας, ποὺ εἶναι ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ φωνὴ τοῦ Ἀγγέλου φύλακά σας. Μὴ ἀμελήσετε νὰ φροντίζετε γιὰ τὴν συνείδησή σας, διότι μπορεῖ νὰ τὴν χάσετε. μπορεῖ νὰ καταφρονηθῆ καὶ νὰ γίνει ἄχρηστη, καὶ τότε πιὰ δὲν θὰ εἶναι ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ. (Στάρετς Ζαχαρίας )
*** Άγιος Νεκτάριος: Τίποτα να μην σας απελπίζει!
Σκοπὸς τῆς ζωῆς μας εἶναι νὰ γίνουμε τέλειοι καὶ ἅγιοι. Νὰ ἀναδειχθοῦμε παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ κληρονόμοι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ἂς προσέξουμε μήπως, γιὰ χάρη τῆς παρούσας ζωῆς, στερηθοῦμε τὴ μέλλουσα, μήπως, ἀπὸ τὶς βιοτικὲς φροντίδες καὶ μέριμνες, ἀμελήσουμε τὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς μας.
Ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καὶ ἡ προσευχὴ ἀπὸ μόνες τους δὲν φέρνουν τοὺς ἐπιθυμητοὺς καρπούς, γιατί αὐτὲς δὲν εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς μας, ἀποτελοῦν τὰ μέσα γιὰ νὰ πετύχουμε τὸ σκοπό.
Ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καὶ ἡ προσευχὴ ἀπὸ μόνες τους δὲν φέρνουν τοὺς ἐπιθυμητοὺς καρπούς, γιατί αὐτὲς δὲν εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς μας, ἀποτελοῦν τὰ μέσα γιὰ νὰ πετύχουμε τὸ σκοπό.
Στολίστε τὶς λαμπάδες σας μὲ ἀρετές. Ἀγωνιστεῖτε ν' ἀποβάλετε τὰ πάθη τῆς ψυχῆς. Καθαρίστε τὴν καρδιά σας ἀπὸ κάθε ρύπο καὶ διατηρῆστε τὴν ἁγνή, γιὰ νὰ ἔρθει καὶ νὰ κατοικήσει μέσα σας ὁ Κύριος, γιὰ νὰ σᾶς πλημμυρίσει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μὲ τὶς θεῖες δωρεές.
Παιδιά μου ἀγαπητά, ὅλη σας ἡ ἀσχολία καὶ ἡ φροντίδα σ' αὐτὰ νὰ εἶναι. Αὐτὰ ν' ἀποτελοῦν σκοπὸ καὶ πόθο σας ἀσταμάτητο. Γί' αὐτὰ νὰ προσεύχεστε στὸ Θεό. Νὰ ζητᾶτε καθημερινὰ τὸν Κύριο, ἀλλὰ μέσα στὴν καρδιά σας καὶ ὄχι ἔξω ἀπὸ αὐτήν. Καὶ ὅταν Τὸν βρεῖτε, σταθεῖτε μὲ φόβο καὶ τρόμο, ὅπως τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ, γιατί ἡ καρδιά σας ἔγινε θρόνος τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ γιὰ νὰ βρεῖτε τὸν Κύριο, ταπεινωθεῖτε μέχρι τὸ χῶμα, γιατί ὁ Κύριος βδελύσσεται τοὺς ὑπερήφανους, ἐνῷ ἀγαπάει καὶ ἐπισκέπτεται τοὺς ταπεινοὺς στὴν καρδιά.
Ἂν ἀγωνίζεσαι τὸν ἀγώνα τὸν καλό, ὁ Θεὸς θὰ σὲ ἐνισχύσει. Στὸν ἀγώνα ἐντοπίζουμε τὶς ἀδυναμίες, τὶς ἐλλείψεις καὶ τὰ ἐλαττώματά μας. Εἶναι ὁ καθρέφτης τῆς πνευματικῆς μας καταστάσεως. Ὅποιος δὲν ἀγωνίστηκε, δὲν γνώρισε τὸν ἑαυτό του.
Προσέχετε καὶ τὰ μικρὰ ἀκόμα παραπτώματα. Ἄν σᾶς συμβεῖ ἀπὸ ἀπροσεξία κάποια ἁμαρτία, μὴν ἀπελπιστεῖτε, ἀλλὰ σηκωθεῖτε γρήγορα καὶ προσπέστε στὸ Θεό, ποὺ ἔχει τὴ δύναμη νὰ σᾶς ἀνορθώσει.
Μέσα μας ἔχουμε ἀδυναμίες καὶ πάθη καὶ ἐλαττώματα βαθιὰ ριζωμένα, πολλὰ εἶναι καὶ κληρονομικά. Ὅλα αὐτὰ δὲν κόβονται μὲ μία σπασμωδικὴ κίνηση οὔτε μὲ τὴν ἀδημονία καὶ τὴ βαρειὰ θλίψη, ἀλλὰ μὲ ὑπομονὴ καὶ ἐπιμονή, μὲ καρτερία, μὲ φροντίδα καὶ προσοχή.
Ἡ ὑπερβολικὴ λύπη κρύβει μέσα της ὑπερηφάνεια. Γί' αὐτὸ εἶναι βλαβερὴ καὶ ἐπικίνδυνη, καὶ πολλὲς φορὲς παροξύνεται ἀπὸ τὸ διάβολο, γιὰ ν' ἀνακόψει τὴν πορεία τοῦ ἀγωνιστῆ.
Ὁ δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὴν τελειότητα εἶναι μακρύς. Εὔχεστε στὸ Θεὸ νὰ σᾶς δυναμώνει. Νὰ ἀντιμετωπίζετε μὲ ὑπομονὴ τὶς πτώσεις σας καί, ἀφοῦ γρήγορα σηκωθεῖτε, νὰ τρέχετε καὶ νὰ μὴ στέκεστε, σὰν τὰ παιδιά, στὸν τόπο ποὺ πέσατε, κλαίγοντας καὶ θρηνώντας ἀπαρηγόρητα.
Ἀγρυπνεῖτε καὶ προσεύχεστε, γιὰ νὰ μὴν μπεῖτε σὲ πειρασμό. Μὴν ἀπελπίζεστε, ἂν πέφτετε συνέχεια σὲ παλιὲς ἁμαρτίες. Πολλὲς ἀπ' αὐτὲς εἶναι καὶ ἀπὸ τὴ φύση τους ἰσχυρὲς καὶ ἀπὸ τὴ συνήθεια. Μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου, ὅμως, καὶ μὲ τὴν ἐπιμέλεια νικιοῦνται. Τίποτα νὰ μὴ σᾶς ἀπελπίζει.
Ἂν ἀγωνίζεσαι τὸν ἀγώνα τὸν καλό, ὁ Θεὸς θὰ σὲ ἐνισχύσει. Στὸν ἀγώνα ἐντοπίζουμε τὶς ἀδυναμίες, τὶς ἐλλείψεις καὶ τὰ ἐλαττώματά μας. Εἶναι ὁ καθρέφτης τῆς πνευματικῆς μας καταστάσεως. Ὅποιος δὲν ἀγωνίστηκε, δὲν γνώρισε τὸν ἑαυτό του.
Προσέχετε καὶ τὰ μικρὰ ἀκόμα παραπτώματα. Ἄν σᾶς συμβεῖ ἀπὸ ἀπροσεξία κάποια ἁμαρτία, μὴν ἀπελπιστεῖτε, ἀλλὰ σηκωθεῖτε γρήγορα καὶ προσπέστε στὸ Θεό, ποὺ ἔχει τὴ δύναμη νὰ σᾶς ἀνορθώσει.
Μέσα μας ἔχουμε ἀδυναμίες καὶ πάθη καὶ ἐλαττώματα βαθιὰ ριζωμένα, πολλὰ εἶναι καὶ κληρονομικά. Ὅλα αὐτὰ δὲν κόβονται μὲ μία σπασμωδικὴ κίνηση οὔτε μὲ τὴν ἀδημονία καὶ τὴ βαρειὰ θλίψη, ἀλλὰ μὲ ὑπομονὴ καὶ ἐπιμονή, μὲ καρτερία, μὲ φροντίδα καὶ προσοχή.
Ἡ ὑπερβολικὴ λύπη κρύβει μέσα της ὑπερηφάνεια. Γί' αὐτὸ εἶναι βλαβερὴ καὶ ἐπικίνδυνη, καὶ πολλὲς φορὲς παροξύνεται ἀπὸ τὸ διάβολο, γιὰ ν' ἀνακόψει τὴν πορεία τοῦ ἀγωνιστῆ.
Ὁ δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὴν τελειότητα εἶναι μακρύς. Εὔχεστε στὸ Θεὸ νὰ σᾶς δυναμώνει. Νὰ ἀντιμετωπίζετε μὲ ὑπομονὴ τὶς πτώσεις σας καί, ἀφοῦ γρήγορα σηκωθεῖτε, νὰ τρέχετε καὶ νὰ μὴ στέκεστε, σὰν τὰ παιδιά, στὸν τόπο ποὺ πέσατε, κλαίγοντας καὶ θρηνώντας ἀπαρηγόρητα.
Ἀγρυπνεῖτε καὶ προσεύχεστε, γιὰ νὰ μὴν μπεῖτε σὲ πειρασμό. Μὴν ἀπελπίζεστε, ἂν πέφτετε συνέχεια σὲ παλιὲς ἁμαρτίες. Πολλὲς ἀπ' αὐτὲς εἶναι καὶ ἀπὸ τὴ φύση τους ἰσχυρὲς καὶ ἀπὸ τὴ συνήθεια. Μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου, ὅμως, καὶ μὲ τὴν ἐπιμέλεια νικιοῦνται. Τίποτα νὰ μὴ σᾶς ἀπελπίζει.
Ἀπὸ τὴ σειρὰ τῶν φυλλαδίων «Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ» τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀττικῆς
*** Γέροντας Παΐσιος: Με τη γκρίνια είναι σαν να καταριέται ο ίδιος ο άνθρωπος τον εαυτό του!
Γέροντα, που οφείλεται η γκρίνια και πως μπορείς να την αποφύγεις;
Στην κακομοιριά οφείλεται και με την δοξολογία την κάνει κανείς πέρα. Η γκρίνια γεννά γκρίνια και η δοξολογία γεννά δοξολογία. Όταν δεν γκρινιάζει κανείς για μια δυσκολία που τον βρίσκει, αλλά δοξάζει τον Θεό, τότε σκάζει ο διάβολος και πάει σε άλλον που γκρινιάζει, για να του τα φέρει όλα ανάποδα. Γιατί, όσο γκρινιάζει κανείς, τόσο ρημάζει. Μερικές φορές μας κλέβει το ταγκαλάκι (διάβολος) και μας κάνει να μη μας ευχαριστεί τίποτε, ενώ μπορεί κανείς όλα να τα γλεντάει πνευματικά με δοξολογία και να έχει την ευλογία του Θεού.
Να, ξέρω κάποιον εκεί στο Όρος που, αν βρέξει και του πεις «πάλι βρέχει», αρχίζει: «Ναι, όλο βρέχει, θα σαπίσουμε από την πολλή υγρασία». Αν μετά από λίγο σταματήσει η βροχή και του πεις «ε, δεν έβρεξε και πολύ», λέει: «Ναι, βροχή ήταν αυτή; Θα ξεραθεί ο τόπος...». Και δεν μπορεί να πει κανείς ότι δεν είναι καλά στο μυαλό, αλλά συνήθισε να γκρινιάζει. Να είναι λογικός και να σκέφτεται παράλογα!
Η γκρίνια έχει κατάρα. Είναι σαν να καταριέται ο ίδιος ο άνθρωπος τον εαυτό του, οπότε μετά έρχεται η οργή του Θεού. Στην Ήπειρο γνώριζα δύο γεωργούς. Ο ένας ήταν οικογενειάρχης και είχε ένα-δυο χωραφάκια και εμπιστευόταν τα πάντα στον Θεό. Εργαζόταν όσο μπορούσε, χωρίς άγχος. «Θα κάνω ότι προλάβω», έλεγε. Μερικές φορές άλλα δεμάτια σάπιζαν από την βροχή, γιατί δεν προλάβαινε να τα μαζέψει, άλλα του τα σκόρπιζε ο αέρας, και όμως για όλα έλεγε «δόξα Σοι ο Θεός» και όλα του πήγαιναν καλά. Ο άλλος είχε πολλά κτήματα, αγελάδες κ.λπ. ,δεν είχε και παιδιά. Αν τον ρωτούσες «πώς τα πας;», «άστα, μην τα ρωτάς» , απαντούσε. Ποτέ δεν έλεγε «δόξα Σοι ο Θεός», όλο γκρίνια ήταν. Και να δείτε, άλλοτε του ψοφούσε η αγελάδα, άλλοτε του συνέβαινε το ένα, άλλοτε το άλλο. Όλα τα είχε, αλλά προκοπή δεν έκανε. Για αυτό λέω, η δοξολογία είναι μεγάλη υπόθεση. Από μας εξαρτάται, αν γευθούμε ή όχι τις ευλογίες που μας δίνει ο Θεός. Πώς όμως να τις γευθούμε, αφού ο Θεός μας δίνει λ.χ. μπανάνα και εμείς σκεφτόμαστε τι καλύτερο τρώει ο τάδε εφοπλιστής;
Πόσοι άνθρωποι τρώνε μόνον ξερό παξιμάδι, αλλά μέρα-νύχτα δοξολογούν τον Θεό και τρέφονται με ουράνια γλυκύτητα! Αυτοί οι άνθρωποι αποκτούν μια πνευματική ευαισθησία και γνωρίζουν τα χάδια του Θεού. Εμείς δεν τα καταλαβαίνουμε, γιατί η καρδιά μας έχει πιάσει γλίτσα και δεν ικανοποιούμαστε με τίποτε. Δεν καταλαβαίνουμε ότι η ευτυχία είναι στην αιωνιότητα και όχι στην ματαιότητα.
Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή» Γέροντος Παισιου Αγιορείτου, Λόγοι Δ
π. Παύλος Παπαδόπουλος
Μελίζεται και διαμερίζεται ο Αμνός του Θεού, ο μελιζόμενος και μη διαιρούμενος, ο πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανόμενος, αλλά τους μετέχοντας αγιάζων.
*** Μελίζεται και διαμερίζεται ο Αμνός του Θεού, ο μελιζόμενος και μη διαιρούμενος, ο πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανόμενος, αλλά τους μετέχοντας αγιάζων.
~Κοιτούσες επίμονα με πάθος και πόθο φαντασίωσης το κόκκινο τριαντάφυλλο. Κάτι σου θύμιζε, κάτι συμβόλιζε μέσα σου. Άνθιζε η ματιά σου. Χιλιάδες μυρωδιές στην καρδιά σου. Όμως σε αυτή την μέθη ξέχασες να κοιτάξεις ότι όλη αυτή η ομορφιά κρεμόταν πάνω σ" ενα αγκάθινο κορμί. Πληγές, απώλειες, δάκρυα και ματωμένα βράδια.
Κοιτούσες μονάχα εκείνο που ήθελες και όχι αυτό που υπήρχε.
Γιατί εάν το έβλεπες όπως είναι, θα ήξερες ότι έχει και αγκάθια που πληγώνουν…
π. Λίβυος
Χαράλαμπος Παπαδόπουλος
Η χριστιανική ζωή φέρνει πάντα αντίδραση στην κοσμική νοοτροπία.
--------------------------
Εάν κάποιος προσπαθεί να ζήσει Χριστομίμητα φέρνει αντίδραση στους άλλους. Όχι γιατί είναι κάτι το κακό, αλλά είναι κάτι το οποίο τους ελέγχει. Ελέγχει την αμαρτία τους.
--------------------------
Εσύ μπορεί ποτέ να μην τους ελέγξεις, όμως η παρουσία σου και μόνο πληροφορεί τις ψυχές τους.
--------------------------
Ειδικά εκείνες τις στιγμές λοιπόν κατα τις οποίες οι άνθρωποι σε απαξιώνουν στο όνομα των δικών τους ιδεών και προτύπων ζωής, τότε να ξέρεις ότι ποθούν να ζήσουν αυτό που ζεις, τότε να ξέρεις ότι θέλουν να αποκτήσουν αυτά που έχεις, αυτά που βιώνεις. Και ακριβώς αυτή τους η αποτυχία τους κάνει να σε βγάζουν σκάρτο, ανάξιο, τρελό, και χίλια δυο άλλα.
Τα δικά τους συντρίμμια ζωής αντί να γίνουν η αφορμή για μετάνοια, γίνονται τα θεμέλια μιας κομπλεξικής νοοτροπίας.
Σε αποκαλούν οπισθοδρομικό, άνθρωπο με παρωπίδες, αμαθή, κορόϊδο, για να κρύψουν τον δικό τους προσωπικό "πνευματικό μεσαίωνα" που βιώνουν.
--------------------------
Όσοι θέλουν θα καταλάβουν. Όσοι θέλουν θα ωφεληθούν. Όσοι θέλουν θα σε αποδεχτούν και θα προβληματιστούν. Άλλοι πάλι θα μείνουν στο να σε ελέγχουν, στο να ζητούν συνεχώς εξηγήσεις, στο να σκανδαλίζονται με όλα τα απωθημένα τους, στο να παραμονεύουν να σε βρούνε λάθος, στο να σου θυμίσουν το παρελθόν σου, ίσως και την αμαρτία σου ώστε να σε αποτρέψουν από την προσπάθειά σου να ζήσεις γνήσια, δηλαδή θεοπρεπώς.
--------------------------
Ο φθόνος είπε ένας σοφός κοιτά από το μικροσκόπιο.
Αφήστε τα μικροσκόπια για τους μικροβιολόγους και αναζητήστε την Αλήθεια. Η Αλήθεια δεν βρίσκεται στις ζωές των άλλων, αλλά στις ζωές των Αγίων, στην ζωή του Χριστού.
--------------------------
Και εσύ αδελφέ μου, αδελφή μου που πόθησες να ζήσεις μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, μην δειλιάσεις, μην απογοητευτείς, μην κατακρίνεις, μην τρομάξεις από το μένος του πολέμου που δέχεσαι ή θα δεχτείς από τους ανθρώπους, από φίλους, οικείους και συγγενείς.
--------------------------
Θυμίσου τα λόγια του Κυρίου: "Εἰ ὁ κόσμος ὑμᾶς μισεῖ, γινώσκετε ὅτι ἐμὲ πρῶτον ὑμῶν μεμίσηκεν" (Ιω.15.18), δηλαδή "Αν ο κόσμος σάς μισεί, ας γνωρίζετε ότι εμένα πρώτα από εσάς έχει μισήσει".
π. Παύλος Παπαδόπουλος
~ Η ομορφιά είναι σαν τον ήλιο.
Πολλοί ενώ ξέρουν ότι υπάρχει αρνούνται να την δούνε, επειδή δεν την αντέχουν. Ακόμα και την δίκη τους ομορφιά την φοβούνται.
--------------
Η ομορφιά είναι σαν τον ήλιο.
Δες την κι ας δακρύσουν τα μάτια σου.
Θυμίσου, όλα τα μάτια των Αγίων ήταν δακρυσμένα...
π. Παύλος Παπαδόπουλος
Πολλοί ενώ ξέρουν ότι υπάρχει αρνούνται να την δούνε, επειδή δεν την αντέχουν. Ακόμα και την δίκη τους ομορφιά την φοβούνται.
--------------
Η ομορφιά είναι σαν τον ήλιο.
Δες την κι ας δακρύσουν τα μάτια σου.
Θυμίσου, όλα τα μάτια των Αγίων ήταν δακρυσμένα...
π. Παύλος Παπαδόπουλος
*** Στο αγιάζι της ενημέρωσης :
~* ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ! Οι ΤΟΥΡΚΟΙ 'επιτίθενται' στην ΨΕΡΙΜΟ...
~ Η Ψέριμος είναι ο νέος στόχος της Τουρκίας. Βλέπετε εδώ και μερικές μέρες ο τουρκικός τύπος κάνει λόγω για εκατομμύρια ευρώ που κερδίζουν οι Έλληνες από τα… κατεχόμενα νησιά, που τους ανήκουν!
İŞGAL ETTİĞİ YETMEDI = ΔΕΝ ΦΤΑΝΕΙ ΠΟΥ ΤΟ ΚΑΤΕΛΑΒΑΝ (ΤΗΝ ΨΕΡΙΜΟ) ΑΛΛΑ…
TURIST TAŞIYOR =ΦΕΡΝΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ
~ Αυτή την φορά το επίκεντρο της τουρκικής πρόκλησης είναι η νήσος Ψέριμος, που βρίσκεται βόρεια της νήσου Κω, την οποία οι Τούρκοι ονομάζουν Keçi adası και την έχουν κατατάξει στην… νομαρχία του Μπόντρουμ, δηλαδή της Αλικαρνασσού.
Μάλιστα δημοσιεύουν και χάρτη για να ‘αποδείξουν’ τα λεγόμενά τους.
~ Μία νέα συμμαχία φαίνεται πως αναδύεται από τα βάθη του μηντιακού συστήματος. Η οικογένεια Βαρδινογιάννη φαίνεται πως τα έχει βρει σε όλα με τον Ιβάν Σαββίδη και ετοιμάζονται να σχηματίσου το νέο δίδυμο του MEGA.
Φαίνεται πως η οικογένεια Βαρδινογιάννη προωθεί την εμπλοκή του Θεοχάρη Φιλιππόπουλου στο Μεγάλο Κανάλι, και τον Ιβάν Σαββίδη να βρίσκεται σε προχωρημένες συνεννοήσεις με την πλευρά Μπόμπολα, στο περιθώριο και των ζυμώσεων για την εξαγορά του Πήγασου.
Μάλιστα ένα ενεργό MEGA θα διεκδικήσει την πρωτοκαθεδρία στην ενημέρωση, σε μια περίοδο κατά την οποία ο ΣΚΑΪ του Γιάννη Αλαφούζου δεν κατάφερε να πάρει τη θέση του Μεγάλου Καναλιού, όπως προσδοκούσε ο γνωστός εφοπλιστής.
Αξίζει εδώ να τονιστεί πως σύμφωνα με τις πληροφορίες η οικογένεια Βαρδινογιάννη και ο Ιβάν Σαββίδης ανοίγουν κοινή περπατησιά συνεργασίας σε μια σειρά από τομείς επιχειρηματικής δράσης, μια εξέλιξη που ευνοούν τόσο η κυβέρνηση όσο και οι Βρυξέλλες(!)…
Εδώ είναι και το σημείο-κλειδί.
Οι σχέσεις της οικογένειας Βαρδινογιάννη με τους Αμερικανούς είναι γνωστές. Όλοι ξέρουν πως είναι βραχίονάς τους στην Ελλάδα. Συνεπώς είναι αυταπόδεικτο πως ο Ιβάν Σαββίδης δεν έχει σχέσεις με τον Πούτιν. Θα ήταν παράλογο από τη στιγμή που τα επιχειρηματικά συμφέροντα των ΗΠΑ δεν ταυτίζονται με αυτά του Κρεμλίνου.
Την ίδια στιγμή προκαλεί εντύπωση πως και οι Βρυξέλες δίνουν την ευλογία τους, οι οποίες εξακολουθούν να είναι σε κόντρα με τον Πούτιν λόγω της Ουκρανίας.
Θεωρούμε πως η είδηση που σας παραθέσαμε είναι άλλη μία απόδειξη πως ο Σαββίδης βρίσκεται στο Δυτικό-Αμερικανικό μπλοκ και αρκετά πιθανόν τον διαμεσολαβητή να τον έκανε η Κυβέρνηση
*** BINTEO 'KAIEI' τον ΕΡΝΤΟΓΑΝ! "Επιτεθείτε, ελάτε"! Ηχητικό ντοκουμέντο...
~ Σε μία συνταρακτική αποκάλυψη προχώρησε η συντηρητική ιστοσελίδα “The Daily Caller”, η οποία υποστηρίζει ότι από την ανάλυση του βίντεο της τουρκικής υπηρεσίας της «Φωνής της Αμερικής», προκύπτει ότι την εντολή για την αιματηρή επίθεση εναντίον των Κούρδων διαδηλωτών, έξω από την τουρκική πρεσβευτική κατοικία, έδωσε ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν!
Η... τεχνολογία εκθέτει τον "σουλτάνο"
Το κείμενο υπογράφει ο Chuck Ross, με την ιστοσελίδα να αναλύει τον ήχο του βίντεο και να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο ισλαμιστής ηγέτης της Τουρκίας διέταξε την άνανδρη επίθεση, στην οποία συμμετείχαν μέλη της φρουράς του -οι γνωστοί μαυροφορεμένοι- και μέλη του προσωπικού της τουρκικής πρεσβείας.
Σύμφωνα με την «The Daily Caller», ένας μηχανικός που ειδικεύεται στην επεξεργασία ήχου ανέλυσε το βίντεο της «ΦτΑ», χρησιμοποιώντας ειδικές τεχνικές για την μείωση του ατμοσφαιρικού ήχου. Επίσης ενίσχυσε την ένταση του ήχου του βίντεο και αποφάνθηκε ότι οι άνδρες ασφαλείας του Ταγίπ Ερντογάν φωνάζουν: «Λέει (εννοούν τον Ερντογάν) επιτεθείτε». Τους λέει επίσης: «ελάτε, ελάτε, ελάτε».
Σύμφωνα με την ανάλυση, οι φράσεις και οι λέξεις που ακούγονται από τους αστυνομικούς της προεδρικής φρουράς είναι «dalin diyor, servet abi dalin diyor», που μεταφράζονται ως «λέει (σ.σ.: ο Ερντογάν) επιτεθείτε, servet abi, λέει επιτεθείτε».
Σύμφωνα με την αμερικανική ιστοσελίδα, η λέξη «servet» αφορά το όνομα του φρουρού στον οποίο αυτός που μιλάει απευθύνεται, ενώ η λέξη «abi» είναι φιλική προσφώνηση που σημαίνει «μεγάλε αδελφέ».
"Σήμα" και... ντου!
Σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων που προκύπτουν από το βίντεο, ο Ταγίπ Ερντογάν συνομιλεί μέσα από το αμάξι με έναν αστυνομικό και μέσα σε λίγες στιγμές ακούγονται αυτές οι πολεμικές ιαχές που σηματοδοτούν την έναρξη της επίθεσης.
Ειδικότερα στο βίντεο που δημοσιοποίησε η τουρκική υπηρεσία της «Φωνής της Αμερικής» διακρίνεται ο φρουρός που συνομιλεί με τον Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται ακόμα μέσα στην προεδρική λιμουζίνα, να μεταφέρει έναν μήνυμα σε έναν άλλο αστυνομικό που βρίσκεται πιο κοντά στο πεζοδρόμιο.
Ο δεύτερος άνδρας τότε τρέχει προς την πλευρά των διαδηλωτών. Ακούγονται φωνές και τότε οι άνδρες ασφαλείας του Ερντογάν ξεκινούν να καταδιώκουν και να κτυπούν αλύπητα τους διαδηλωτές.
Σύμφωνα με την αμερικανική ιστοσελίδα, το συγκεκριμένο περιστατικό έχει αυξήσει την ήδη υπάρχουσα διπλωματική ένταση ανάμεσα στην Αμερική και την Τουρκία (σ.σ. το State Department ήδη εξέφρασε την οργή του ενώ και ο ίδιος ο Ντάναλντ Τραμπ φέρεται να είναι έξαλλος για το περιστατικό) και έρχεται να προστεθεί σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία όπου η διεθνής κοινότητα κατηγορεί τον Ερντογάν για καταστολή της αντιπολίτευσης στην Τουρκία.
Το επεξεργασμένο βίντεο της "Φωνής της Αμερικής"
*** ΒΟΜΒΑ ΥΠΟΥΡΓΟΥ! Αυτός, ο ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΦΤΑΙΕΙ για το ΞΕΧΑΡΒΑΛΩΜΑ της ΧΩΡΑΣ...
~ Πραγματική ανατροπή στην Ελλάδα θα ήταν η βαθειά μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε οι πολίτες να διαμορφώνουν οι ίδιοι το μέλλον τους. Το ξεχαρβάλωμα της Ελλάδας άρχισε με την επικράτηση του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές του 1981. Ακολούθησε η συστηματική διάλυση της δημόσιας διοίκησης και του ήθους της διοίκησης, για να μην στέκεται εμπόδιο στον αχαλίνωτο λαϊκισμό των πρώτων χρόνων του ΠΑΣΟΚ. Μία πρώτη συνέπεια του αχαλίνωτου λαϊκισμού ήταν η θεοποίηση του παρασιτισμού σε βάρος της δουλειάς και της προσπάθειας. Απόλαυση και κατανάλωση τώρα, οι συνέπειες …αργότερα. Δάνεια και πάλι δάνεια.
του Στέφανου Μάνου*
Το ξεχαρβάλωμα της Ελλάδας άρχισε με την επικράτηση του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές του 1981. Ακολούθησε η συστηματική διάλυση της δημόσιας διοίκησης και του ήθους της διοίκησης, για να μην στέκεται εμπόδιο στον αχαλίνωτο λαϊκισμό των πρώτων χρόνων του ΠΑΣΟΚ. Μία πρώτη συνέπεια του αχαλίνωτου λαϊκισμού ήταν η θεοποίηση του παρασιτισμού σε βάρος της δουλειάς και της προσπάθειας. Απόλαυση και κατανάλωση τώρα, οι συνέπειες …αργότερα. Δάνεια και πάλι δάνεια.
Σήμερα, η προοπτική οριστικής οικονομικής καταστροφής είναι ορατή. Τα τελευταία πέντε χρόνια εξανεμίστηκαν αποταμιεύσεις, μηδενίστηκαν περιουσίες. Επιχειρήσεις έκλεισαν, χιλιάδες άνθρωποι έχασαν την δουλειά τους. Η Ελλάδα, μάς έλεγε ο Παπανδρέου, «ανήκει στους Έλληνες». Σήμερα, στην πραγματικότητα ανήκει στους πιστωτές της που την εξουσιάζουν.
Και τώρα συζητούμε για μεταρρυθμίσεις! Και ποιος θα τις κάνει; Εμείς, ο ελληνικός λαός; Μα έχουμε αποδείξει, ξανά και ξανά, ότι δεν έχουμε χορτάσει λαϊκισμό! Είμαστε έτοιμοι να εμπιστευθούμε τον πρώτο αγύρτη που θα μάς τάξει μία ανύπαρκτη εύκολη λύση. Μάς αρέσει να είμαστε βουτηγμένοι σε μια θάλασσα ψεμάτων. Μέχρι την τελική καταστροφή, για την οποία, φυσικά, όταν έλθει, θα φταίνε όλοι οι άλλοι.
Εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια η σημερινή κατάσταση ήταν προδιαγεγραμμένη. Αγνοήσαμε τις προειδοποιήσεις. Περιθωριοποιήσαμε όσους τις έκαναν. Ό,τι δεν κάναμε για είκοσι χρόνια, τότε που οι διορθωτικές κινήσεις ήταν σχετικά πιο εύκολες, πιστεύει κανείς ότι υπάρχει λαϊκό ρεύμα να γίνουν τώρα; Μεταρρυθμίσεις; Κανείς δεν τις θέλει!
Οι πιστωτές, η τρόϊκα, οι θεσμοί –όπως και αν τους λέμε– έχουν καταλάβει την άρνησή μας να αλλάξουμε. Και επειδή μπορούν, όπως περίτρανα φάνηκε με την καλοκαιρινή ατιμωτική συνθηκολόγηση του κ. Τσίπρα, προσπαθούν να μάς επιβάλλουν –συχνά άγαρμπα και αδέξια– αλλαγές που εμείς πρώτοι θα έπρεπε να επιζητούμε. Διότι, έπρεπε τάχα η τρόϊκα να μάς ζητάει ακομμάτιστη διοίκηση; Ή, πιο γρήγορη απονομή της δικαιοσύνης; Σύγχρονη Παιδεία; Δυστυχώς, όμως, γι αυτές τις αλλαγές που εμείς πρώτοι έπρεπε να θέλουμε, ΔΕΝ υπάρχει λαϊκή πίεση για την πραγματοποίησή τους. Το αντίθετο υπάρχει. Άρνηση, υποκινούμενη από ένα ανόητο και χυδαίο πολιτικό σύστημα.
Ο για δεκαετίες αχαλίνωτος λαϊκισμός, ο συνεχής δανεισμός για άμεση απόλαυση και κατανάλωση, διαμόρφωσαν κοινωνικά αντανακλαστικά και συμπεριφορές που στρέβλωσαν την ικανότητά μας να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα. Θα έχουμε λοιπόν μεταρρυθμίσεις με το στανιό, που θα μάς επιβάλλουν οι πιστωτές. Άλλες θα είναι σωστές και άλλες λάθος. Καμμία όμως δεν θα είναι με την θέλησή μας. Και αυτό είναι λάθος. Μεγάλο λάθος.
Στις σημερινές συνθήκες, έχουμε ανάγκη από μία αλλαγή, μεταρρύθμιση, που δεν είναι στο τραπέζι με την τρόϊκα. Κανείς δεν μιλά γι αυτήν. Φανταστείτε την σαν μία ένεση ευθύνης. Ένα αντιβιοτικό που μπορεί να σκοτώσει τον λαϊκισμό.
Από πρόσφατο άρθρο του Θανάση Παπανδρόπουλου αντιγράφω: «Η αντιδυτική και αντιφιλελεύθερη Ελλάδα είναι καταδικασμένη στην αφάνεια και στην παρακμή. Ακόμα χειρότερα, είναι ανίκανη να κάνει οποιαδήποτε προσπάθεια προσαρμογής στον ταχύτατα μεταβαλλόμενο κόσμο της ψηφιακής εποχής και των μεγάλων μετασχηματισμών. Ιδεολογικά, η ελληνική κοινωνία έχει καταρρεύσει υπό το βάρος του πτωχευμένου κρατισμού και της διαφθοράς του. Αυτός είναι και ο λόγος που η χώρα έχει σήμερα την κυβέρνηση που τής αξίζει. Κυβερνάται έτσι από μία δράκα γερασμένων πνευματικά και ιδεολογικά ανθρώπων, που νομίζουν ότι μπορούν να διατηρήσουν εν ζωή ένα σύστημα αρπαγής και ανοησίας το οποίο κρατιόταν ζωντανό ελέω εξωτερικών επιδοτήσεων και δανείων». Και συμπληρώνει ο Θαν. Παπανδρόπουλος: «Τα 35 τελευταία χρόνια το σύστημα αυτό απορρόφησε πάνω από 1.00 δισεκατομμύρια ευρώ επιδοτήσεις και δάνεια και το μόνο που κατάφερε ήταν να …πτωχεύσει! Πρόκειται για μοναδική περίπτωση ανικανότητας και φαυλοκρατίας, αλλά και της άρνησης μιας κοινωνίας και ενός πολιτικού συστήματος να συγκλίνουν προς την πραγματικότητα».
Το χαρακτηριστικό του πολιτικού συστήματος αρπαγής και ανοησίας είναι η συγκέντρωση της εξουσίας στο κέντρο, στην Αθήνα, και εν τέλει στον πρωθυπουργό. Το σύστημα έχει χαρακτηριστεί πρωθυπουργοκεντρικό –ποτέ περισσότερο απ’ ό,τι σήμερα.
Στο υπερσυγκεντρωτικό σχήμα, ο πολίτης αισθάνεται αμέτοχος, αδύναμος και ανεύθυνος. Πώς μπορεί να συνδέσει στο μυαλό του ο κάτοικος της Κνωσού, για παράδειγμα, τα έξοδα που αποφασίζει το αθηναϊκό κράτος με τους φόρους που πληρώνει; Συνειδητοποιεί ο κάτοικος της Κνωσού ότι οι καθαρίστριες που προσέλαβε η κυβέρνηση τού μειώνουν κατά τι ό,τι τού μένει στο πορτοφόλι; Ακόμη και σήμερα, παρά την οδυνηρή και εξοντωτική φορολογία, εξακολουθούμε να μην αντιλαμβανόμαστε ότι κάθε περιττή κρατική δαπάνη, κάθε ρουσφέτι, κάθε αχρείαστος διορισμός, έχει άμεσο αντίκτυπο στο πορτοφόλι μας. Διαμαρτυρόμαστε για το αποτέλεσμα (τους φόρους), αλλά ποτέ για τα αίτια που προκάλεσαν τους φόρους (τις δαπάνες). Διαμαρτυρόμαστε έχοντας επίγνωση της ανικανότητάς μας να επηρεάσουμε τις εξελίξεις.
Αυτή την κατάσταση ανημποριάς του πολίτη θέλω να αλλάξουμε. Να αποδυναμώσουμε τον πρωθυπουργό και να ενδυναμώσουμε τους πολίτες. Να αποδυναμώσουμε το κέντρο και να ενδυναμώσουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μιλώ για μία ριζική αναδιανομή εξουσίας. Μιλώ για ένα κράτος στο οποίο η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι 325 Δήμοι της χώρας και οι 13 Περιφέρειες, θα έχουν πραγματική διοικητική και πραγματική οικονομική αυτοτέλεια.
Οι Περιφέρειες θα έχουν ίδιους πόρους, που συνίστανται σε ανταποδοτικά τέλη, τα οποία αντιστοιχούν στις προσφερόμενες υπηρεσίες, και ίδιο εύλογο φόρο εντός των ορίων του νόμου (ιδίως τέλος επιτηδεύματος, τέλος κυκλοφορίας οχημάτων). Το ύψος των τελών και φόρων και η διαδικασία είσπραξης θα καθορίζονται από τα αρμόδια όργανα των Περιφερειών, εντός όμως του πλαισίου του νόμου. Αντιστοίχως και οι Δήμοι θα έχουν ίδιους πόρους, που συνίστανται σε ανταποδοτικά τέλη, και ίδιο εύλογο φόρο (ιδίως τέλος καταστημάτων, τέλος καθαριότητας και φωτισμού, τέλος κοινόχρηστων χώρων και φόρος ακίνητης περιουσίας).
Κάθε Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) θα καταρτίζει τον προϋπολογισμό του έως το τέλος Σεπτεμβρίου κάθε έτους. Επίσης, θα δημοσιεύει σε ειδικό τεύχος του Φύλλου Εφημερίδας της Κυβερνήσεως περιοδικές τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις για το προηγούμενο τρίμηνο και απολογισμό εντός του πρώτου εξαμήνου κάθε έτους για το προηγούμενο έτος. Ο έλεγχος των οικονομικών καταστάσεων θα γίνεται από Ελεγκτική Αρχή πριν από την δημοσίευσή τους. Οι οικονομικές καταστάσεις των ΟΤΑ θα αναρτώνται υποχρεωτικώς στο Διαδίκτυο. Οι προϋπολογισμοί των ΟΤΑ θα καταρτίζονται μετά από επαρκή δημόσια διαβούλευση με τους κατοίκους των οικείων περιοχών. Ο δημότης θα έχει λόγο για το πώς θα ξοδευτούν τα λεφτά του. Οι προϋπολογισμοί των ΟΤΑ οφείλουν να διασφαλίζουν την δημοσιονομική ισορροπία μεταξύ εσόδων και εξόδων και την βιώσιμη δημοσιονομική λειτουργία τους. Δεν θα επιτρέπεται ο δανεισμός των ΟΤΑ για την κάλυψη ελλειμματικών προϋπολογισμών και μόνον γνησίως απρόβλεπτες και επείγουσες ανάγκες τους από γεγονότα ανωτέρας βίας θα καλύπτονται από τον τακτικό προϋπολογισμό.
Τί αλλάζει λοιπόν; Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πραγματικά αυτοδιοικείται. Δεν εξαρτά τις αποφάσεις της από τις θελήσεις του κέντρου και, κυρίως, τα λεφτά του κέντρου. Χρηματοδοτείται, χωρίς δάνεια, αποκλειστικά από τους δημότες της, από τους οποίους τελικά εξαρτάται. Οι δημότες συμμετέχουν στην κατάρτιση του προϋπολογισμού και αποφασίζουν πώς θα ξοδευτούν τα λεφτά που οι ίδιοι θα συνεισφέρουν. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι υπόλογη στους δημότες. Οι δημότες, όντας κοντά στην δημοτική εξουσία, θα περιορίσουν τις σπατάλες, τις περιττές δαπάνες, τα έργα βιτρίνας. Και αν δεν το κάνουν, αυτοί θα υφίστανται τις συνέπειες και κανένας άλλος. Γι αυτό μίλησα για μία ένεση ευθύνης. Επειδή τα τέλη κυκλοφορίας περνούν και εισπράττονται στις Περιφέρειες και ο φόρος ακίνητης περιουσίας στους Δήμους, θα καταργηθούν οι αντίστοιχοι κεντρικοί φόροι. Το κεντρικό κράτος θα περιορίσει τις δραστηριότητές του με σκοπό να παρέχει εφεξής άριστης ποιότητας και αποτελεσματικές υπηρεσίες προς τους πολίτες.
Το κράτος θα συντονίζει την οικονομική ανάπτυξη ενθαρρύνοντας την ιδιωτική πρωτοβουλία σε συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού, με στόχο την διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας.
Περιέγραψα ένα σύστημα που έχει πολλά από τα χαρακτηριστικά του ομόσπονδου κράτους. Το κράτος επικουρεί τους Δήμους και τις κοινότητες και τους πολίτες που έχουν ανάγκη, αλλά δεν αποφασίζει για θέματά τους. Στους Δήμους και στις Περιφέρειες θα διαμορφώνονται τοπικές πλειοψηφίες που μπορούν να διαφέρουν από τις επιλογές της κεντρικής (πρωθυπουργικής) εξουσίας.
Νομίζουν μερικοί, αφελώς, παραβλέποντας τις εμπειρίες των τελευταίων 40 ετών, ότι η Ελλάδα χρειάζεται για να κυβερνηθεί ισχυρή κεντρική εξουσία. Μα την έχει. Και το αποτέλεσμα της ισχυρής κεντρικής εξουσίας είναι η χρεοκοπία της Ελλάδας και η αποχαύνωση των πολιτών της. Η ομοιομορφία ήταν πάντοτε το όνειρο των οπαδών του συγκεντρωτικού σχεδιασμού και της κεντρικής, παντοδύναμης δημόσιας διοίκησης. Ομοιομορφία και εξισωτισμός στην Παιδεία, στο μισθολόγιο, στο ωράριο, κ.ο.κ. Ομοιομορφία που σκότωσε την πρωτοβουλία και την πρόοδο.
Η δημοκρατική Ελλάδα δεν χρειάζεται περισσότερη κεντρική εξουσία, χρειάζεται να δώσει την δύναμη και το κουράγιο, αλλά και την ευθύνη, στους πολίτες να γίνουν πραγματικοί πολίτες για να διαμορφώσουν το μέλλον τους.
* Πρώην υπουργός
όπως δημοσιεύτηκε στο kourdistoporotkali
***
*** Αθλητική ενημέρωση :
*** ΣΚΟΤΩΣΕ την 'ΑΡΚΟΥΔΑ'! Σειρά έχουν οι Τούρκοι 'ΓΚΡΙΖΟΙ ΛΥΚΟΙ'...
~ Η ΤΣΣΚΑ ήξερε, το έβλεπες σε κάθε κίνηση από το πρώτο λεπτό με αποκορύφωμα την αρχή της τετάρτης περιόδου. Ηξερε πώς στο τέλος αυτή η ασυγκράτητη μπασκετική δύναμη που λέγεται Σπανούλης, αυτή η οργή του μπασκετικού Θεού, θα πάρει τον αγώνα.
Πώς; Δεν είχε σημασία. Απλά επέτειναν λίγο το μαρτύριό τους. Γενναία ομάδα, πρωταθλήτρια που ξέρει πως είχε την ατυχία να πέσει πάνω σε μία μεγαλύτερη ομάδα. Έπεσε απέναντι στην υπερταχεία των τελευταίων ετών στην Ευρώπη. Μία ομάδα η οποία από το 2010 δεν έχει ηττηθεί σε ημιτελικό και όποιο παιχνίδι πήγε στο τέλος το έχει κερδίσει
Το σωστό είναι να ξεκινάς με αυτόν που νίκησε, να συνεχίζεις πανηγυρικά για να ανεβάσεις και άλλο τον κόσμο, αλλά αυτός ο Ολυμπιακός, αυτή η μπασκετική καλλιγραφία, αυτή η μηχανή παραγωγής θριάμβων δεν έχει ανάγκη από υποστήριξη.
Γιατί; Γιατί ειναι ο Ολυμπιακός που κτίστηκε από το καλύτερο αθλητικό μέταλλο. Από την διοίκησή του ως τον τελευταίο στην ομάδα, είναι πια τόσο δυνατοί ώστε στο τέλος να πανηγυρίσουν με...μέτρο. Οχι αλαζονικά, αλλά ήταν θεατές στο ίδιο έργο.
ΤΡΕΜΑΝΕ ΤΑ ΠΟΔΙΑ ΤΟΥΣ
Ο αντίπαλος κτίζει, παίζει καλύτερα, βάζει μεγάλα σουτ αλλά μοιάζει σαν η ΤΣΣΚΑ να ήταν το σφυρί και κάθε φορά που ...κτυπούσε απλά έβαζε βαθύτερα τον πάσσαλο στην καρδιά της. Ολα μέχρι το ρολόι να δείξει 35' και να αρχίσει η Σπανουλογιορτή. Τι είχε ως αυτό το σημείο; 0/218, 50 λάθη, δεν έχει σημασία. Ηταν ο χειρότερος του παρκέ αλλά δεν είχε καμία σημασία διότι την ώρα που κρίνονταν όλα συνάντησε τρεμάμενα πόδια απέναντί του, σκυμμένα κεφάλια, βλέμματα που ουσιαστικά τον παρακαλούσαν να βάλει όσα είναι να βάλει να τελειώνει το μαρτύριο.
ΕΤΟΙΜΗ Η ΤΣΣΚΑ ΓΙΑ ΑΡΓΟ ΡΥΘΜΟ
Τί μπασκετική ανάλυση να γίνει; Ο Ιτούδης προσπάθησε να ετοιμάσει την ομάδα του να παίξει σε έναν αργό ρυθμό και τα πήγε περίφημα. Ο Τεόντοσιτς έμοιαζε τρομερά φρέσκος όπως και όλοι οι συμπαίκτες του, άριστα διαβασμένοι. Δεν θα τους νικούσε ο Σπανούλης ούτε ο Πρίντζεζης. Πέντε τρίποντα προπόνησης έδωσε στην πρώτη περίοδο στον Μάντζαρη και τον Παπανικολάου δεν μπήκαν πήρε την ψυχολογία. Ο Σφαιρόπουλος...πηρε όσα του έδωσε η ρισκαδόρικη άμυνα του αντιπάλου δεν μπήκε όμως τίποτα. Κανένα πρόβλημα. Έμεινε κι επέμεινε στο πλάνο του. Στο δικό του. Ποιος δεν τον...έκραξε, ποιος δεν γκρίνιαξε ποιος δεν φώναξε "τρέχα, βάλε Γουότερς, κάνε κάτι". Δεν έχει μέτρησε. Απλά ακολούθησε όλα όσα είχε ετοιμάσει λεπτό με λεπτό μέχρι ο ηγέτης του να πάρει μπροστά. Αν μπορούσε από την αρχή, όλα θα τελειώναν μία ώρα νωρίτερα. Κυριολεκτικά. Έγινε στο τελευταίο πεντάλεπτο. Έγινε η δουλειά με χειρουργική ακρίβεια. Πρώτα η άμυνα και στο τέλος οι μεγάλοι μου σκόρερ κάντε δουλειά. Ο Παπανικολάου, ο Μάντζαρης, η άμυνα των ψηλών, κράτησε τον Ολυμπιακό μέχρι Σπανούλης και Γκριν να είναι έτοιμοι. Άργησαν λίγο, αλλά αυτά συμβαίνουν.
ΟΛΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ
Εκείνο που...συνέβη ήταν πως γύρω από τον Σπανούλη, όλοι γίνονται καλύτεροι. Αισθάνονται καλύτεροι.Και αυτό έχει εκμεταλλευτεί ο Σφαιρόπουλος για να τους δώσει σιγουριά. Τόσο ώστε μοιάζει όντως λίγο άδικο να πιστώνεται αυτή η τεράστια νίκη πιο πολύ στον Σπανούλη. Ο Πρίντεζης έφαγε όλο το ξύλο στην αρχή και σκόραρε 14 πόντους. Ο Παπανικολάου και ο Μάντζαρης γύρισαν τον αγώνα. Ο Αγραβάνης έβαλε το μεγάλο τρίποντο του ημιχρόνου. Ο Γιανγκ πήρε όλες τις άμυνες στο τέλος όπως και ο Μπερτς. Ο Γκριν; Έχασε όλα τα ελεύθερα, αλλά πήρε το σουτ της βραδιάς που ουσιαστικά τελείωσε την ΤΣΣΚΑ.
Στο τέλος όμως ήταν αναγκαίο να είναι ο Σπανούλης στο παρκέ. Για να σκοράρει, να πασάρει, κυρίως δε να τρομάξει τον αντίπαλο.
Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΗΡΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΝΙΚΗΣΕΙ
Και τώρα; Ο Ολυμπιακός επιβεβαίωσε πως ήρθε για να νικήσει, επιβεβαίωσε πως όταν πρέπει είναι καλύτερη ομάδα λόγω χαρακτήρα από την ΤΣΣΚΑ κι επιβεβαιώσε πως όταν πείθει τον εαυτό του πως είναι αουτσάιντερ, δεν θα ηττηθεί. Ποτέ.
Θα πάρει το κύπελλο; Έχει πολύ καλές πιθανότητες και στο φινάλε είναι ένα παιχνίδι. Ενα παιχνίδι που αυτή η ασταμάτητη μπασκετική δύναμη θα προσπαθήσει να μπει πάλι ως αουτσάιντερ ανεξαρτήτως αντιπάλου. Οξύμωρο, αλλά δεν τα βάζεις με τα στοιχεία της φύσης.
Στο τέλος, όπως ξεκινήσαμε, έναν καλό ...λόγο για την ΤΣΣΚΑ η οποία γνώριζε άριστα όσα θα τραβούσε, αλλά μπήκε στο παρκέ κι έπαιξε ώστε να είναι πάλι το θύμα. Θέλει κότσια και δεν είναι ειρωνικό. Ο Ιτούδης ήξερε ακριβώς πως δεν υπάρχει μπασκετική γιατρειά σε όσα θα ζούσαν οι παίκτες του στο τέλος αλλά και αυτός το πάλεψε όσο γίνεται να το κάνει ένας προπονητής.
Θέλετε και μία ακόμα παράμετρο; Ο Ολυμπιακός του φετινού φάιναλ φορ, είναι μία ομάδα που έχει συνέχεια, θα είναι πάλι του χρόνου παρούσα στην εκκίνηση με τον ίδιο κορμό. Αν αυτό δεν είναι αθλητικός θρίαμβος, τότε, δεν υπάρχει κάτι να θεωρείται επιτυχία.
contra
***
~* Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS Κυριακή 21 ΜΑΪΟΥ 2017 Στο αγιάζι της ενημέρωσης
.... ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ....για όλους μας !!!! : https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=9113881557930858614#allposts/src=sidebar .-
~ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2017 : ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ....για όλους μας !!!! : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2017/05/arfara-news-21-2017.html .-